Semavi hükümler: Cenab-ı Hakkın rızasını ve insanlardan istediklerini ve ebedi saadet için gerekli olan hükümleri Kur'andan çıkarmaktır, bulmaktır.  Kuran sünnet ve bu iki asla dayalı yapılan içtihad semavidir. Çünkü içtihad gizli ahkamı izhardır. İcad değildir.

Arzî hükümler: Yalnız dünya saadeti için, dünya hayatını temin etmek, dünyevi arzuları tatmin etmek için verilen hükümlere denir.  

Semavi hükümlerde ihlas, Allah'ın rızasını bulma, ebedi hayata hazırlık söz konusu iken arzî hükümlerde nefsî, dünyevî menfaatleri aramaktan doğan hükümler vardır.

Arzi hükümler nefsani olarak yapılan içtihadlardır. Yani Kuran ve sünnette var olan veya gizli kalmış hükümleri çıkarmak değil de; olan bir hükmü nasıl eğip bükerim gibi bir bakış açısıyla hüküm çıkarmak arzidir. Mesela içkiyi, faizi helal göstermeye yönelik bir çaba ve hüküm arzi olur.