Soru

İslâm'da Alış Verişten Caymanın Hükmü

Müşteriyle belli bir fiyatta anlaştıktan sonra satmadan evvel o fiyattan caymak günah olur mu?

Tarih: 29.09.2024 22:26:29

Cevap

Dinimize göre Müslümanın verdiği sözü tutması, ahdine ve akdine sadakat göstermesi en önemli görevlerinden birisidir. Yapılan alım satım işi sözleşme ile birlikte kesinlik kazanır ve aşağıdaki durumlar dışında tek taraflı olarak feshedilemez:[1]

a) Taraflar, karşılıklı rızalarıyla kurdukları akdi sebepli veya sebepsiz olarak feshedebilirler.[2]  Hz. Peygamber (s.a.s.), alışverişini bozmak isteyen bir Müslümanın bu talebini kabul eden kişinin, Yüce Allah tarafından hatasının affedileceğini ve kıyamet günü sıkıntısının giderileceğini ifade etmiştir.[3] Akdi karşılıklı rızayla sona erdirmenin bu şekilde gerçekleştirilebilmesi için malın akit esnasındaki şekliyle duruyor olması gerekir.

b) Alıcı veya satıcıdan birisinin ya da her ikisinin muhayyerlik (belirlenen süre içinde akdi devam ettirme veya feshetme) hakkı bulunursa, bu hakka sahip olan taraf süresi içerisinde akdi feshedebilir.[4]

c) Malda, piyasada değerini düşmesini gerektirecek bir kusur bulunması hâlinde, müşteri bu kusur nedeniyle akdi feshedebilir.[5]

d) Bir malı görmeden satın alan kişi malı gördüğünde, görme muhayyerliği hakkını kullanarak akdi feshedebilir.[6]

e) Malın tağrîr (aldatma) kasdıyla fahiş fiyatla satılması hâlinde müşteri akdi feshedebilir.[7]


[1] Din İşleri Yüksek Kurulu

[2] (Merğinânî, el-Hidâye, 3/55)

[3] (Ebû Dâvûd, Büyûʽ (İcâre), 54 [3460]; İbn Mâce, Ticârât, 26 [2199])

[4] (Merğinânî, el-Hidâye, 3/29)

[5] (Merğinânî, el-Hidâye, 3/36 vd.)

[6] (Merğinânî, el-Hidâye, 3/34)

[7] (Mecelle, md. 357)


Yorum Yap

Yorumlar