Dua ederken, Kur'an okurken ya da tesbihatta sallanmanın bir sakıncası var mıdır?
Dua ederken, tesbihatta yada Kur’an-ı Kerim ezberi yaparken sallanmanın dinen herhangi bir sakıncası yoktur. Cenab-ı Hak ayeti kerime de "Namazı bitirdiğiniz zaman ayakta, oturarak ve yanlarınız üzerinde (uzanarak) Allahü teâlâyı zikredin!"[1] Buyurmaktadır. Müfessirlerimiz bu ayet-i kerimenin kapsamında her hal üzere Allah’ı zikretmeyi yada zikir edilebileceğini ifade etmişlerdir.[2]
Özellikle hafızlık yapanların uzun saatler boyu hareketsiz kalması oldukça zordur. Hem sıhhat için bedenen hareket etmiş olmak hem de ezberlerini sallanarak daha rahat yapmalarından dolayı Kur'an'la meşgul iken sallanmalarının mahsuru yoktur. Bir bakıma fıtri bir durum söz konusudur.
Yalnız bu hususta dikkat edilecek bir durum var ki o da şudur; Namaz kılarken bir sağa bir sola meyletmek/sallanmak mekruhtur. Çünkü böyle bir hareket gereksiz ve huzura aykırıdır.[3]
Bu konuya ek olarak Bediüzzaman Said Nursi Hazretleri Lemaat adlı eserinde[4] çeşitli tarikatlerin ibadet/zikir esnasında yapmış oldukları ritüellerin/fiil ve eylemlerin (sema’, sağa-sola sallanma vs gibi) dindeki durumları hakkında üç şart ile yapıldığında bir zararı olmayacağını ifade eder.
Bu şartların birincisi: Zikir/ibadet esnasında yapılan fiilin, zikrin vakarına, huzurun edebine aykırı, ters bir şey olmaması.
İkincisi: Şeriatle yasak edilmemiş olan bir fiil olması. Mesela delici-kesici âletler yada benzer şekilde kendine zarar vermemesi.
Üçüncüsü ise, yapılan o eylemin kasdi bir şekilde ibadet maksadı ile yapılmaması gerektiğidir. Yani kendiliğinden, istemsizce, vecd hali gibi durumlarda ortaya çıkan bir eylem olup ibadet diye onu zoraki şekilde yapmamalıdır.
Burada esas olan zikirdir.[5] Cenab-ı Hak pek çok ayeti ile kendini zikretmemizi emir buyurmuştur.[6] Zikrin harekatının belirlenmesi hususunda bizi mübah olan fiillerde serbest bırakmıştır.[7]
[1] Nisa, 4/103
[2] Taberi tefsiri, Semerkandi tefsiri Nisa süresi 103. Ayet tefsiri
[3] Ömer Nasuhi Bilmen İlmihali
[4] Bediüzzaman, Sözler, Hayrat Neşriyat İstanbul 2010. s370
[5] el-Ahzâb 41-42
[6] Al-i İmran suresi-191 ,Nisa suresi-103 , el-A‘râf -20 , el-Müzzemmil-8
[7] Nisa, 4/103