Bu zamanda bilebildiğimiz bir âlim olmadığı, sorabileceğimiz biri olmadığı için gördüğümüz rüyaları yorumlayabilmek için nereden yardım alabiliriz?

Görülen hakikatli rüyaların tabir ilmine vâkıf kişilerce tabir ettirilmesi en doğru olanıdır. Tabir ettirecek ehil kimselerin bulunmaması durumunda ise muteber rüya tabirleri kitaplarından istifade edilebilir.

Rüyalarda görülen şeylerin neleri sembolize ettiğini açıklayan ilme tâbir (ilm-i ta‘bîr, ilm-i ta‘bîr-i rü’yâ), rüyaları yorumlayanlara muabbir denir. Bu konuda yazılan eserler de ta‘bîr-nâme, ta‘bîrât-ı vukūât, ta‘bîrât-ı rü’yâ, rü’yâ-nâme, vâkıa-nâme, segir-nâme, güzâriş-nâme gibi adlarla anılır. İbn Haldûn’un Muḳaddime, Taşköprizâde’nin Mevzûâtü’l-ulûm ve Kâtib Çelebi’nin Keşfü’ẓ-ẓunûn adlı eserlerinde tâbir ilmi ve literatürü geniş yer tutar.

İslâm dininde rüya tabirine önem verildiği Kur’ân’da ve hadislerde yer alan bilgilerden anlaşılmaktadır. Kur’ân-ı Kerîm’de Hz. Yusuf’a rüya yorumunun öğretildiği,[1] Hz. İbrâhim ile Hz. Yakub ve Hz.Yusuf’un gördükleri rüyaları tabir edip ona göre hareket ettikleri[2]  belirtilir. Hz. Yusuf’un rüyasını babası Hz. Yakub’un yorumlaması, Hz. Yusuf’un zindandayken iki gencin ve daha sonra Mısır kralının rüyalarını tabir edişi de Kur’ân’da haber verilmektedir.[3] Resûl-i Ekrem’e (sav) ilk vahyin sâlih rüya şeklinde gelmesi hadis kitaplarında da rüya ve tabirin yer almasına vesile olmuştur

İslâm geleneğinde rüya tabiriyle ilgili olarak Dânyâl, Ca‘fer es-Sâdık, İbn Sîrîn, Ebû İshak İbrâhim el-Kirmânî, Câbir el-Mağribî, Nasr b. Ya‘kūb ed-Dîneverî, İbn Ebü’d-Dünyâ, Abdülganî en-Nablusî ve Seyyid Süleyman el-Hüseynî gibi müelliflere nisbet edilen eserler önemlidir. Bilhassa Muhammed b. Sîrîn’in rüya tabirlerini konularına göre sıralayan Kitâbü Taʿbîri’r-rüʾyâ’sı, Abbâsî halifelerinden Mehdî-Billâh döneminde yaşayan İbrâhim el-Kirmânî’nin Kitâb-ı Düstûr’u, İbn Kuteybe’nin Kitâbü Taʿbîri’r-rüʾyâ’sı, Memlük kumandanlarından Halîl b. Şâhin’in el-İşârât fî ʿilmi’l-ʿibârât adlı eserinden esinlenerek Seyyid Süleyman el-Hüseynî tarafından yazılan Kenzü’l-menâm ve Abdülganî en-Nablusî’nin Taʿṭîrü’l-enâm fî taʿbîri’l-menâm adlı eseri zikredilebilir. (TDV)

Rüyaların tabiri için yukarıda sayılan muteber eserlerin güvenilir Türkçe tercümelerinden istifade edilebilir. Ticarî değer taşıdığından direk kitap ismi vermemiz ise doğru olmayacaktır.