Risale-i Nur'da cidal konusu nerelerde hangi anlamlarda geçmektedir?

Risale-i Nur’da cidal konusu genel olarak iki cihetten ele alınmıştır. Gayret, çabalamak, çalışmak gibi müsbet, olumlu mana ile, felsefenin ‘’hayat bir cidaldir’’ düsturunda cidale yüklediği menfi olan çatışma, savaşma gibi manalara değinilmiştir.

Risale-i Nur’da ‘’Felsefenin hayat bir cidaldir’’ düsturundan bahsedilirken menfi yönü ele alınmaktadır. Felsefenin hayatı birbiriyle çekişme, mücadele ve rekabet meydanı olarak göstermesi eleştiriliyor. Örneğin bir yerde şöyle geçmektedir:

‘’Nübüvvetin hayat-ı ictimâiyedeki düstûrî neticelerinden; ve şems ve kamerden tut, tâ nebâtât hayvanâtın imdâdına ve hayvanât insanın imdâdına, hatta zerrât-ı taâmiye hüceyrât-ı bedenin imdâdına ve muâvenetine koşturulan düstûr-u teâvün, kānûn-u kerem, nâmûs-u ikrâm nerede? Felsefenin hayat-ı ictimâiyedeki düstûrlarından ve yalnız bir kısım zâlim ve canavar insanların ve vahşi hayvanların fıtratlarını sû’-i isti‘mâllerinden neş’et eden düstûr-u cidâl nerede? Evet, düstûr-u cidâli o kadar esaslı ve küllî kabul etmişler ki, “Hayat bir cidâldir” diye eblehâne hükmetmişler’’[1]

Bediüzzaman Hazretlerinin kullandığı müsbet mana ise  çalışmak, çabalamak ve gayret etmek manasındadır.  İnsanın bu hayatta mücadele ederek, çaba ve gayret ile rahat edebileceğini dile getirmektedir. Örneğin;

‘’Evet meşakkatte büyük rahat vardır. Zira fıtratı müteheyyiç (heyecanlı) olan insanın rahatı, yalnız sa’y (çalışma) ve cidaldedir .’’ [2]

Risale-i Nur’da birçok yerde cidal kelimesinin her iki şekilde kullanımı görülmektedir. Risale-i Nur’da geçen bazı cidal kavranlarının yerlerini şu şekilde sıralayabiliriz;

1-Mektûbât, Münâzarat ‘’Zindan-ı atalete düştüğümüzün sebebi nedir? ’’kısmı

2-Sözler, 23.Söz, 2. Mebhas, 4.Nükte

3-Sözler, 30.Söz, 1.Maksat, 2.Vecih, 2.Misal

4-Sözler, Lemaât ‘’Şeriatla medeniyet-i hazıra, dehay-ı fenni ile hüday-ı şer’i muvazeneleri’’ kısmı

5-Zülfikar, 25. Söz, 3.Şuaın 2. Cilvesi

6-Emirdağ Lahikası 1.cilt, 15. Mektup

7-Emirdağ Lahikası 1.cilt 100. Mektup

8-Lemalar 17.Lema, 5. Nota, 2. Yol

9-Zülfikar, 25. Sözün 3. Zeyli olan 12. Sözün 3. Esası

https://risale.online/soru-cevap/hayat-cidal-mi