Vitrinlerde kullanılan plastik manken yapılması ve satılmasında dinimizce bir sakıncası var mıdır? Sonuçta satış yaparken bunları çıplak olarak vitrinde gösterilir ve satışa sunulunur.

Konuyla alakalı hükme geçmeden  konunun tarihi seyrine bir bakalım.

İslâm öncesi dönem Araplar da tek yaratıcı olan Allah'a inanmakla birlikte O'na, araya vasıtalar koyarak ulaşa­bileceklerini düşünüyor, bunun için de çoğu insan suretindeki çeşitli resim ve heykelleri (put) aracı-tanrı kabul ediyorlardı. Başlangıçta insanın estetik duygusunun, özgün düşünce ve hayal gücünün eseri gibi gözüken bu suret ve heykeller soyut tanrı kavramına ulaşmakta zorlanan kişiler için giderek basit görünüm ve yapısından çıkıp madde ötesi güçleri temsil etmeye, hatta insanın tapınma ihtiyacını karşılayacak ölçüde kutsallık taşımaya başlamış­tır. İslâm bu beşerî yanılgının çok yoğun olduğu bir dönem ve toplulukta ortaya çıktığı ve Allah'tan başka hiçbir yaratıcının ve mutlak güç sahibinin olmadığı (tevhid) fikrini tebliğinin odak noktası yaptığı için, haliyle insanları tevhid akidesinden uzaklaştıracak, şirke bulaştıracak her türlü tehlike karşı­sında da çok temkinli davranmış, titizlik göstermiştir, Hz. Peygamber'in suret ve timsal konusunda gösterdiği hassasiyet de bu yüzdendir. Ancak, naslardaki tasvir ile ilgili yasaklayıcı ve tehditkâr ifadelerde İslâm tebliğinin ileri dönemlerine doğru azalma görüldüğü gibi, müslümanların bu ilkel ya­nılgıdan iyice uzaklaşması ve bu yönüyle şirke bulaşma tehlikesinin azal­masına paralel olarak İslâm âlimlerinin de resim ve suretler konusunda daha müsamahakâr davranmaya başladıkları görülmektedir. Heykel konusunda daha katı davramlması da yine bu anlayışın sonucudur. Böyle olunca, bura­da yasaklanan şey, resim ve suretin bizzat kendisi olmayıp, bunların kişileri şirke götürmesi, kutsallık ve tapınma aracı yapılması durumudur. Zaten dinde haram ve helâle konu olan şeyin eşya (a'yân) değil de fiiller (efâl) olduğu söylenirken de bu ifade edilmek istenir. O halde anılan endişe ve tehlikenin mevcudiyeti oranınca yasak oluş hükmünün varlığını koruyacağı, bunun bulunmayıp daha çok bir ihtiyacın, estetik duygunun ifadesi olduğu durumlarda ise bu tür faaliyetleri aslî hükmü olan “mübah” çerçevesinde değerlendirmenin uygun olacağı söylenebilir.

Sonuç olarak: İnsan veya hayvan suretinde üretilen mankenler yasak olan putlara benzediği  veya sebeb olduğu için üretilmeleri ve kullanılmaları caiz değildir. 

Eğer:Vitrinde teşhir edilen mankenlerinin baş kısmı yoksa, kullanılmasında bir sakınca olmaz. Çocuk-bebek mankenlerin başı da olsa ruhsat vardır. Başı(sureti belirgin) olan mankenlerin kullanılması uygun gürülmemeştir.

Burada dikkat edilmesi gereken  diğer bir konu da,  bu mankenlerin örtüsüz ve çıplak biçimde sergilenerek kadın vücudunu teşhir edercesine organlarının belirgin olarak insanların bakışına sunulması uygun değildir.

Kaynak:

Geniş bilgi için bakınız: Diyanet İlmihali 2.cilt