Risale-i Nur'da kişinin namaza motive olması nasıl anlatılıyor?

Risale-i Nur'da namaza şevklendirmek için yazılan, 4. 9. ve 21. Sözler olarak üç aded müstakil risale vardır. Bunların en tafsilatlısı olan 21. Söz Namaz Risalesi'nde geçen namaza motive edici izahlar şu mealdedirler:

Birincisi: İnsanları namazdan usandıran en mühim sebep, ebedî olarak dünyada keyif içinde kalacaklarını zannetmeleridir. Hâlbuki ecel gizli olduğundan yarına çıkılacağına dair hiçbir kati senet yoktur. Hayatın faniliğini ve değersizliğini anlayabilmek elbette ölümü çokça düşünmekle olabilir. Bu cihete işaretle Resûl-i Ekrem (asm), “Lezzetleri tahrib edip acılaştıran ölümü çok zikrediniz” buyurmuştur.

Ömrün kısalığını, hem boşa gittiğini düşünmak namaza karşı ciddi bir gayret ve iştiyaka sebep olur.

İkincisi: Namazdaki gevşekliğin en önemli sebeplerinden biri de namazın ruhun manevî gıdası olduğunu ve ona olan ihtiyacını bilmemektir. Her gün üç öğün yemek yemekten usanmayan insan, eğer kalp ve ruhunun namaz ile rabbine yönelmekten alacağı manevî büyük gıdaları bilse elbette manevî bir açlık içinde perişan olan ruhunu doyurmak için her gün üç defa yemeğe koşmaktan çok daha büyük bir iştahla namaza koşacaktır.

Üçüncüsi: Beş vakit namaza devam edilememesinin mühim sebeplerinden biri de sabredilememesi ve sabır kuvvetinin yanlış olarak geçmiş ve gelecek günlere dağıtılmasıdır. Hâlbuki Allah’ın insana verdiği sabır kuvveti geçmiş ve geleceğe dağıtılmasa, yalnız bu güne sarf edilse her zorluğa dayanabilecek kuvvettedir. “Allah kimseyi gücünün yetmeyeceği bir şeyle mükellef tutmaz”  âyeti de bu hakikate işaret etmektedir. İnsanın sabır kuvvetini dağıtması aynen sersem bir kumandanın hâline benzer. Nasıl ki o kumandan çarpışma olmayacağı halde merkez ordusunun bir kısım kuvvetlerini sağ ve sol cenahlara göndererek merkezi zayıflatır ve bunu anlayan düşman bütün kuvvetleriyle merkeze hücum ederek mağlup eder. İşte insan bu sersem kumandan gibi sabır kuvvetini hiç gerek yokken geçmiş ve gelecek günlere ve onlardaki ibâdet külfetini düşünerek sağa sola dağıtsa sabrı bu günkü vazifeye yetmez hale gelir. Eğer  insan yalnız bugünkü vazifeyi düşünse sabır kâfi nama kılmakta gelip asla zorlanmaz.

Dördüncüsü: Namaz ve ibâdetteki gevşekliğin bir sebebi de onun karşılığındaki mükâfat ve ücretin gereği gibi düşünülememesidir. Hâlbuki vadinden dönmesi asla mümkün olmayan yüce Allah, Cennet gibi bir ücreti ve ebedî saadet gibi bir hediyeyi vaat ediyor. Halbuki karşılığında ebedî cennet ve tükenmez hazineler vaat edilen beş vakit namaz, günün ancak bir saatini almaktadır. Cüzî ve fanî bir maaş için her gün sekiz on saatini ayıran insan, ebedî bir saadet ve nihayetsiz servetleri günün yalnız bir saatini namaza sarf etmekle kazanabileceğini düşünse elbette namaza ciddi bir şevk ve iştiyak duyacaktır. Hem dünyada hapis korkusuyla en ağır işlerde çalışmayı göze alan insan, namazı terk etmesi sebebiyle o dehşetli cehennem azabına düşebileceğini de idrak etse, muhakkak gayet hafif ve latif bir hizmet olan namaz için gayrete gelecektir.

Beşincisi: Namaz kılmayanların en çok ileri sürdükleri sebeplerden biri de geçim derdi ve dünya işlerinin çokluğudur. Bunu söyleyen insanlar herhalde iki şeyi fark edemiyorlar. Birincisi ne için yaratılmış olduklarının; ikincisi ecelin her an kapılarını çalabileceğinin farkında değiller. İşin aslına bakılırsa, gün içinde, iki ya da üç vakit namaz karşımıza çıkar. Bunlar ise asla işimize engel olmayacağının en büyük delili işlerine rağmen beş vakit namazını kılan milyonlarca müslümandır. Hem hiçbir insan dinlenmeye ihtiyaç duymadan devamlı çalışamaz. Eğer istirahat vakitlerini namazını kılarak değerlendirse bedenen en sağlıklı bir istirahatı yapmış olacağı gibi asıl maksat olan âhiretini kazanmak için de çok mühim bir yatırım yapmış olur.

Hem şiddetli bir hırs ve merakla günün tamamını dünyası için ayıran bir insan dünyanın faniliğini ve olsa olsa yetmiş seksen sene gibi gayet kısa bir ömür yaşayabileceğini fark etse elbette günün hiç olmazsa bir saatini beş vakit namaza sarf ederek âhiretin ebedî saadetini kazanmaya ciddi bir gayret ve iştiyak duyacaktır.

Hulasa olarak beş vakit namaza şevkle devam edebilmenin yolu;

1- dünyada ebedî kalınmayacağını,

2- namazın rûhun gıdası olduğunu,

3- sabır kuvvetinin yalnız bu güne sarf edilmesi gerektiğini,

4- namazın cennet gibi çok büyük bâkî bir ücreti olduğunu, 

5- insanın dünyada en mühim, birinci vazifesinin ibâdet olduğunu iyice anlamaktan geçiyor.