Melekler insanların tahayyülatına muttali olabirmi? Mesela bir hafi zikirde veya halis bir niyette ALLAH-U TEALA kulum beni zikr etti ona sevap yazmı diyor? yoksa melekler insanın niyetini anlayabilir mi?

Ebu Hureyre (ra) Peygamberimiz asm’dan rivayet etmiştir ki: “Cenab-ı Hakk buyurmuştur. Ve buyurduğu da haktır. Benim kulum bir iyiliği dilerse onu bir hasene olarak yazınız. Eğer onu yaparsa, o kulum için on hasene yazınız. Ve eğer bir günah irade ederse onu hemen yazmayınız. Eğer o günahı işlerse, onu bir olarak yazınız. Belki de Cenab-ı Hakk demiş ki, eğer o günahı işlemese ona bir sevap yazınız.” Peygamber efendimiz bunu söyledikten sonra şu ayeti okudu: “ kim bir iyilik yaparsa onun için on kat sevap vardır.” Ebu İsa, bu hadisin hasen ve sahih olduğunu söylemiştir.

Fatik bin Huzeyme şu hadisi rivayet etti: “ kim bir iyiliği istese Allah bilir ki, o kişinin kalbi, istediği iyiliğin farkındadır. Ve onun üzerine hırsı vardır.” 

İbni Hibban diyor ki: “ Bu hadiste geçen ‘hem’ kelimesinden maksat azimli bir şekilde istemektir.” Ve yine demiş: “ İhtimaldir ki,  kişi iyiliği azim etmediği halde sadece onun istemesini de Allah fazlıyla bir sevap olarak yazar.”

Bir kısım âlimler, bu hadisi, insanların kalbinde bulunan şeylere, meleklerin muttali’ olduğuna delil göstermiştir. Meleklerin insanın kalbinde bulunanı bilmesi, ya Cenab-ı Hakk’ın bildirmesi ile veya Cenab-ı Hakk’ın onlara verdiği bir ilimledir. Birinci görüşü, te’yid eden İbni Ebi Dünya’nın rivayet ettiği şu hadistir: “ Melek çağrılır. ‘Falan kişi için, şunu şunu yaz.’ Denilir. Melek: ‘ Ya Rabb! O kişi onları yapmadı.’der. Cenab-ı Hakk: ‘ o kişi onları niyet etti.’ Diye buyurur. Bazı âlimler ‘kişi bir kötülüğü niyet ederse, melek pis bir koku ile onu hisseder.  Kişi bir iyilik niyet ederse, güzel bir koku ile onu hisseder.’ demişlerdir. Bu izahlar Tuhfetü’l Ahvazî Sünen-i Tirmizi şerhi ve Camiü’l Ulüm ve’l Hikem adlı eserlerde geçmektedir.