‘’Evet, seyyâr yıldızlara ve istitâr ve intişârlarına işaret eden şu âyet, gayet âlî bir nakş-ı san‘at ve âlî bir levha-i ibret, nazar-ı temâşâya gösteriyor. Evet, şu seyyâreler, kumandanları olan güneşin dâiresinden çıkıyorlar, sâbit yıldızlar dâiresine girerek semâda yeni yeni nakışları ve san‘atları gösteriyorlar. Bazen kendileri gibi parlak bir yıldıza omuz omuza verir, güzel bir vaz‘iyet gösteriyorlar. Bazen küçük yıldızlar içine girip bir kumandan sûretini gösteriyorlar. Hususuyla bu mevsimde, akşamdan sonra ufukta Zühre Yıldızı ve fecirden evvel diğer parlak bir arkadaşı, gayet şirin ve güzel bir vaz‘iyet gösteriyorlar. Sonra vazîfe-i teftîşiyelerini ve nakş-ı san‘atta mekiklik hizmetini îfâdan sonra yine dönüp, sultanları olan güneşin şa‘şaalı dâiresine girip gizleniyorlar.’’

 Bu kısımda Bedîüzzaman Hazretleri bizlere özellikle; yıldızlar, gezegenler yani seyyâreler ve onların gökyüzündeki hareketleri üzerinden Allah’ın sanatını ve kudretini gözler önüne seren derin bir tefekkür örneği vermektedir. Buraya işaret eden âyetler, “Tekvîr Sûresi 15. 16. 17. Ayetleridir. ‘Bu ayetlerde, gökyüzündeki yıldızların hareketiyle Allah’ın kudretine ve sanatına dikkat çekilmektedir.

“Bu gezegenler, kendi kumandanları olan Güneş’in yörüngesinden çıkıyor, sabit yıldızların alanına girerek, gökyüzünde yeni yeni nakışlar ve sanatlar sergiliyorlar.”

Gezegenler yani seyyâr yıldızlar, Güneş’in etrafındaki yörüngelerinde dönerler. Bu harekete “yörünge hareketi” denir. Güneş burada “kumandan” benzetmesiyle anlatılmış. Çünkü, Güneş’in kütle çekimi, gezegenleri yörüngelerinde tutan kuvvettir. Yani Allah'ın koyduğu kanunlara göre fiziksel olarak onları “komuta eden” bir güçtür. Zaman zaman, sabit yıldızlara göre farklı konumlara geçerek gökyüzünde yeni desenler (konumlar, hizalanmalar) oluştururlar. Bu, bir ressamın tuvale işlediği desenler gibi sürekli değişen ilahi bir sanat tablosudur.

“Bazen, kendileri gibi parlak bir yıldıza omuz omuza gelir, güzel bir manzara oluştururlar. Bazen de küçük yıldızların arasına girip, bir kumandan gibi görünürler.”

Bediüzzaman Hazretlerinin burada anlattığı şey ise, gezegenlerin gökyüzündeki görsel hizalanmalarıdır. Gökyüzündeki yıldızların çoğu aslında sabit görünür (yani hareket etmez gibi). Bu yıldızlara sabit yıldızlar denir (örneğin Kutup Yıldızı gibi). Ama gezegenler (seyyâreler), her gece farklı yerlerde görünürler. Bazen sabit yıldızların yanına yaklaşırlar, bazen hizalanırlar. Bu durum gökyüzünde sürekli değişen desenler ve manzaralar oluşturur. Mesela Venüs’ün veya Jüpiter’in diğer yıldızların arasında parlak şekilde belirmesi, âdeta bir lider gibi durmasıdır. Başka bir örnekte ise:, 2020 yılında Jüpiter ve Satürn gökyüzünde o kadar yakınlaştı ki, astronomi bilim adamları bu olaya “Büyük Kavuşum” dedi. Gökyüzünde âdeta tek bir parlak yıldız gibi göründüler. Bu nadir olay görenleri hayrete düşürdü.

İşte bu Allah’ın bir nakş-ı san‘at (ince sanat) örneğidir.  Bu harikulade ve estetik düzen, rastlantıyla değil, Allah’ın hikmetli ve sanatkârane kudretiyle ortaya çıkmaktadır.

Çıkaracağımız diğer bir tefekkür de şudur ki: Kâinatta rastgelelik yoktur. Her yıldızın, her gezegenin bir yeri, bir vazifesi vardır. Gökyüzündeki bu muazzam hareketler, ilahi bir orkestra gibi, Cenab-ı Hakk’ın sanat ve kudretini gösterir. İnsan bu manzaraları tefekkürle seyretmeli, kendine düşen dersi almalıdır.