Sonra kamere baktım. وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ âyetinin gayet parlak bir nûr-u i‘câzı ifade ettiğini gördüm. Evet, kamerin takdîri ve tedvîri ve tedbîr ve tenvîri ve zemine ve güneşe karşı gayet dakîk bir hesabla vaz‘iyetleri, o kadar hayretfezâ, o derece hârikadır ki, “Onu öyle tanzîm eden ve takdir eden bir Kadîr’e hiçbir şey ağır gelmez. Onu öyle yapan her şeyi yapabilir” fikrini, temâşâ eden her bir zîşuûra ders verir.1
Bediuzzaman Hazretleri Yâsîn Sûresi 39. Ayetinde “وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ” (Biz Ay’a belirli yörüngeler takdir ettik) “قَدَّرْنَاهُ” (takdir ettik) ifadesi ayın birçok görevine mucizevi bir tarzda işaret eder. Ayın döndürülmesi, idare edilmesi, aydınlatılması, gökyüzüne ve yeryüzüne ait görevlerinin ne kadar kıymetli olduğuna nazarlarımızı çeker. Ay’ı bu kıymetli vazifelerde çalıştıran zatın her şeye gücünün yetebileceğini ifade eder.
Ay’ın görevleri nelerdir?
Ay, Dünya’nın doğal uydusudur. Dünyaya uzaklığı ortalama 384.400 km’dir. Kendi ışığı yoktur, Güneş’ten aldığı ışığı yansıtarak görünür. Dünya’nın eksen eğikliğini ve dönüş hızını dengede tutar, bu da mevsimlerin düzenli olarak oluşmasına vesile olur. Manyetik akışın korunmasına ve Dünya çekirdeğindeki sıvı hâlin sürekliliğine katkıda bulunur. Kozmik radyasyona karşı kısmi bir koruma sağlar ve zaman zaman göktaşlarının etkisini azaltır.
Ay, Kur’an’da bir “nur” (ışık kaynağı) olarak tanımlanmış, Allah’ın gökyüzüne koyduğu hikmetli bir unsur olarak zikredilmiştir. Ay’ın evreleri, İslâmî ibadetlerin zamanlamasında büyük önem taşır. Ramazan, Hac ve bayramlar gibi birçok ibadet, hilâl gözlemiyle başlar. Hicrî takvim, tamamen Ay’ın döngüsüne dayalıdır.
Gece yolculuğu, tarım işleri ve zaman ölçümü gibi birçok alanda tarih boyunca rehber olmuştur. Ay, sadece bir gök cismi değil; hem fizikî hem manevî, hem dünyaya hem insana yönelik vazifeleri olan bir gezegendir. Mevsimlerin düzenlenmesi, ibadetlerin vakitlendirilmesi, geceyi aydınlatması ve dünyayı dengelemesi; bir bütün olarak kâinattaki nizamın Allah tarafından takdir edildiğini açıkça göstermektedir.
Bediüzzaman Saidi Nursi, Mektubat Mecmuası, Altınbaşak Neşriyat, İstanbul 2011, c.1, s.11