11. Şua'nın 6. Meselesi'nde geçen bu cümlelerde, küre-i arzın 24 bin senelik bir dairede dönmesini nasıl anlamalıyız? Bu rakam hangi hesapla çıkmaktadır? 

“Bir senede yirmi dört bin senelik bir dâirede muntazaman seyahat eden; ve yüz binler ayrı ayrı erzâk isteyen tâifeleri içine alan; ve seyahatiyle mevsimlere uğrayıp, baharı bir büyük vagon gibi binler ayrı ayrı taâmlarla doldurarak kışta erzâkları tükenen bîçâre zîhayatlara getiren; ve küre-i arz denilen bu Rahmânî iâşe anbarı….”[1]

Üstad Bediüzzaman Hazretlerinin fennî ilimler, coğrafî ilimler vb. müspet ilimlerle ciddi manada ilgilendiği ve haberdar olduğu herkesçe malumdur. Dünyamız bir senede 24 bin senelik bir dairede gezer ifadesi, Dünya'nın hareketiyle ilgilidir. Dünya’nın hareketleri dört temel başlıkta incelenir:

1. Kendi ekseni etrafında dönmesiyle 24 saatte bir tur tamamlar (Günlük hareketi).

2. Güneş etrafında dönmesiyle 365 gün 6 saatte bir tur tamamlar (Yıllık hareketi). Dünyanın güneş etrafındaki hızı saatte 107,624 km’dir.[2] Yani yıllık olarak aldığı mesafe 107,624 x360 = 942.786.240 km’dir

3. Güneş Sistemi ile birlikte Samanyolu Galaksisi içinde dönme hareketi.

4. Samanyolu Galaksisi’nin uzayda yaptığı dönme hareketi.

24 Bin Senelik Daire Ne Demektir?

Üstadımız Bediüzzaman Said Nursî Hazretlerinin burada ifade ettiği mesafe, Dünya’nın Güneş etrafında yaptığı hareketidir. Tabi ki burada verilen rakamlar yaklaşık rakamlar olarak düşünülmelidir. Dünyanın kendi etrafında dönmesiyle gece gündüz oluşmaktadır. Dünyanın güneş etrafında dönmesiyle de mevsimler oluşmaktadır. Risale’nin ilgili yerinde mevsimlerden bahsedildiği için biz dünyanın güneş etrafındaki hareketini esas alarak hesaplama yapacağız.

Bediüzzaman Hazretlerinin “24 bin senelik bir daire” ifadesini şöyle anlayabiliriz.

Dünyanın güneş etrafında dönüşü (yıllık hareketi), yaklaşık 942.786.240 km’dir.

Bir insan ortalama olarak saatte 5 km yürümektedir. Hiç durmadan normal yürüyüş ile yürümesini esas alırsak ortalama olarak günlük 120 km yürüyebilir. Hiç durmadan giderse ve 24.000 yıl yürürse yaklaşık buna denk gelir.

Dünyanın 1 yılda aldığı yol yaklaşık olarak 942.786.240 km’dir.

İnsanın 1 yılda gideceği yol yaklaşık olarak 120x365=43.800 km eder.

Dünyanın 1 yıllık yolunu, insanın 1 yıllık yoluna bölersek: 942.786.240/43.800=21.525 katına denk gelir.

Yani dünyanın 1 yılda aldığı yol yaklaşık olarak insanın 21.525 yılda alacağı yola denk gelir. İnsanın günlük yürüdüğü yol 120 km yerine 108 km alınacak olsa o zaman 24 bin kat olur. Bediüzzaman Hazretleri burada 24 bin yıllık mesafe tabirini yaklaşık olarak düşündüğümüzde mesele genel çerçevede anlaşılabilir.

Burada asıl dikkat etmemiz gereken nokta şudur: Dünya’nın 1 yılda aldığı yolun büyüklüğünü ve Dünya’nın bu yolu milyarlarca yıldır almaya devam ettiğini düşündüğümüzde, bu zaman zarfında ne kadar çok menzillere uğramaktadır. Bu zaman zarfında ne kadar farklı mevsimler oluşmuştur. Bu mevsimlerin her birinde uygun rızıkların muhtaç olanların her birine kendilerine uygun şekilde yetiştirilmesi ancak sonsuz ilim, irade, kudret sahibi olan Cenâb-ı Hakk’a mahsus olduğu anlaşılır. Bediüzzaman Hazretleri, bu derece azametli olan Rabbimizin yaratmış olduğu mahlukatın içerisinde her bir mahlukuna/yarattığı varlığına olan şefkat ve merhametinin büyüklüğünü bu ifadelerle nazarlarımıza arz ediyor.