Kur'an'ı farklı tarzda okuyanlar oluyor. Mesela Faslılarda ince harfler olmuyor ama Türklerde var. Acaba hangi okuyuş tarzı doğrudur? Mesela cim harfini onlar "j" gibi okuyorlar.  Mahreçlerde Arapları mı örnek almamız gerekiyor? Bu konuyu izah eder misiniz? 

Mahreç; harflerin doğru bir şekilde ağızdan nasıl çıkarıldığını ifade eder. Yani her harfin doğru bir şekilde çıkması, doğru bir şekilde telaffuz edilmesi gerekir. Nitekim Rabbimiz Kur’ân-ı Kerîmde: “Kur'ân'ı da tâne tâne oku!”[1] buyurması ayetlerin tane tane ve mahreçlerine dikkat ederek okunmasına işaret ettiği ifade edilmektedir.  Bu sebeple Kur’ânı tecvid ve mahreçlere dikkat ederek okunması çok mühimdir.

İslamiyet evrensel bir dindir. Nitekim Kur’an-ı Kerîm tüm insanlığa hitap etmektedir. Bu sebeple yeryüzünde her coğrafyada bulunan insanlar okur, ezberler onunla amel eder. Elbette bu denli farklı insanın okuması farklı okuma tarzlarını da beraberinde getirmiştir. Zira ülkemizde dahi her coğrafik bölgenin hatta her ilin farklı bir ağız yapısı bulunmaktadır. Lakin Kur’an-ı Kerîm’de görülen bu farklı okuma tarzları kesinlikle ayetlerin manasını değiştirmeyecek farklılıklardır. İslam coğrafyasında ayetlerin manasının bozulmasına sebep olacak herhangi bir okuma tarzı bulunmamaktadır.

Kıraat ve kıraat çeşitleri (imamları) hakkında detaylı bilgi için bakınız: 

https://islamansiklopedisi.org.tr/kiraat--ilim

Soru özelinde öncelikle şunu ifade etmek gerektir ki Faslılarda da diğer Araplarda da aynen bizdeki gibi ince harf ve kalın harf ayrımı bulunmaktadır. Lâkin onların ağızları bize göre biraz daha kalındır. Nitekim Orta Asya'da aynı şekildedir. Mesela Türkçede bir “ü” sesi var ve Kur’ân okumalarında bu ses kullanılmaktadır. Ama Araplar bu ince sesi daha çok “u” sesine yakın bir şekilde okurlar. Mesela Arap kıraatinde açıkça “bü” sesi duyamayız. Onlar daha çok “bu” sesine yakın bir incelikte okurlar. Nitelim Türkiye’de dahi diyanetin basımı elif -ba da ötre de ince harfler u-ü arasında bir sesle okunur diye yıllardır yazıyor. Dolayısıyla Araplarda veya Faslılarda ince harf yoktur bilgisi doğru bir bilgi değildir. Fark şu ki bize göre ince harfler bir tık kalına yakın bir inceliktedir.  Yani onlarda da kalın harfleri kalın ince harfleri de kalına yakın bir incelikte okuyorlar.

Öte yandan yaptığımız detaylı araştırma sonucunda herhangi bir tilavet yahut kıraatte cim harfinin j gibi okunduğuna dair sahih bir kaynak bulamadık. Bu hususta şu ifade edilebilir ki Arapların Ammice dedikleri bizim şive veya lehçe olarak adlandırabileceğimiz günlük konuşma aksanları vardır.  Başka dillerde de bulunan İngiliz aksanı, Amerikan aksanı gibi Arapların da ülke ülke farklı aksanları ve ağız yapıları ve telaffuz şekilleri bulunmaktadır. Bu farklı aksanlar sebebiyle günlük hayatta bazı harfleri değiştiriyorlar. Lâkin bu değişim günlük konuşma için geçerli bir durumdur, Kur’ân kıraatinde uygulanan bir değişim değildir. Mesela Filistin, Suriye, Ürdün bölgelerinde cim harfini j şeklinde telaffuz edilebilir. Örnek vermek gerekirse “Mescid” yerine “ Mesjid” “camia” yerine “jamia” şeklinde telaffuzlar bulunmaktadır.  Ayrıca sadece cim- j değil kaf yerine elif harfi de kullanılabilir. Mesela “kalem” yerine “elem” der. Lâkin tekrar belirtmek gerekirse bu sadece günlük konuşma dilinde halk arasında geçerlidir ve yaygındır. Kur’ân-ı Kerîm kıraatinde bu şekilde bir değişim kesinlikle söz konusu değildir. Okunsa dahi yanlış bir kıraat olmuş olur.