Kefir ve boza hakkında ihtilaflı görüşler var. Bunları içmek, tüketmek helal midir?

Kefir ve boza gibi içecekler fermantasyon (mayalanma) yöntemiyle elde edilmektedir. Dışarıdan herhangi bir alkol maddesi katılmamaktadır. Lakin bu tür içecekler sıcak ortamda belli bir süre beklediğinde içerisinde alkol meydana gelmektedir. Bu sebeple bu ürünlerin ancak taze olarak ve soğuk ortamda muhafaza edilerek tüketilmesi uygun görülmektedir. Fakat bu ürünlerde alkol oluşumu ve GDO (genetiği değiştirilmiş organizma) olmak üzere 2 risk vardır:

Alkol Oluşumu: Fermantasyon ile kendiliğinden meydana gelen etil alkol (şarapta bulunan ve  sarhoşluk veren alkol) 12 saatten sonra ciddi miktarlara çıkabilir. Hatta endüstriyel bozaların raf ömürlerinin 7 gün kadar olduğunu düşünürsek bu risk daha fazladır. Şayet boza 12 saat öncesi tüketilebilse idi bu risk ortadan kalkabilirdi. Şöyle ki: Sahabe efendilerimizin çokça yaptığı ve tükettiği “nebiz” içerisinde de alkol olma ihtimali yüksektir. Kuru üzüm ve hurma gibi meyvelerin sulandırılmasıyla yapılan bu içecek için Peygamber Efendimiz’e (sav) “ne kadar süre tüketebiliriz” sorusu sorulduğunda karşımıza konuyla alakalı 2 rivayet çıkmaktadır:

1- “Sabah yaptıysanız akşama kadar tüketiniz, akşam yaptıysanız sabaha kadar tüketiniz” buyurmuştur. Burada 12 saatlik bir zaman dilimine müsaade var diyebiliriz.

2- Üç güne kadar tüketimine müsaade ettiği de rivayet edilmektedir.

Birbirine zıt gibi görünen bu iki uygulamanın birincisi yaz günlerinde, ikincisi ise kış günlerinde olduğu düşünüldüğünde gayet mantıklı bir uygulama olduğu gözükmektedir. Çünkü yaz günlerinde sıcaklığın etkisiyle fermantasyon ve dolayısıyla alkol oluşumu daha hızlıdır. Fakat yaz günlerinde 12 saat diliminde, kış günlerinde ise üç gün içinde de fermantasyon başlar ve az da olsa etil alkol meydana gelir. Peygamber Efendimiz (sav) bu süreler aşıldıktan sonra sarhoşluk verebilme riski gördüğü için tüketimine müsaade etmemiştir. Şayet bu süreler aşılmazsa etil alkol meydana gelse dahi miktarı çok çok az olacak ve içildiğinde sarhoşluk vermeyecektir. Dolayısıyla çoğu sarhoş etmediği için haram olmayacaktır.

GDO Riski: Günümüzde birçok üretici özellikle boza üretiminde artık mısır kullanmaktadır. Bu mısırlarda ise -hususen ithal olanlarda- ciddi manada GDO riski vardır. GDO’lu bir mısırda ise gen aktarımı yapılırken hangi metod kullanıldı? Yaygın bir metod olan Agrobacterium cinsi kanserojen bir toprak bakterisi mi kullanıldı? Eğer bu bakteri kullanıldıysa insana zararı var mıdır, yok mudur? Aktarımı yapılan gen kaynağı bitki midir, hayvan mıdır? Şayet hayvan ise mesela, kutup ayısının genini içeren bir mısır helal olur mu? Bütün bu sorular cevapsız kaldığı ve ciddi bir risk teşkil ettiği için GDO’lu ürünler şüphelidir ve helal sertifikalamaya uygun değildir.

Sonuç olarak; piyasada bulunan kefir ve bozalarda alkol ve GDO riski olduğundan dolayı tüketimini tavsiye etmiyor, ancak GDO’suz bir tahıl kullanılarak ve 12 saat öncesi tüketilmek kaydıyla içilebilir diyoruz.