Kaza namazı ile ilgili hadisler var mı? Bilerek terk edilen namazın kazası mı olur diyenler var?

"Eda: Bir vacibi vaktinde yerine getirmeye denir. 

Kaza: Bir vacibi vakti çıktıktan sonra yapmaktır. Yahud vakti çıktıktan sonra namazı kılmaktır.

Hem dini bakımdan hem de akıl yönünden müslümanın namazları vaktinde kılmaya koşması gerekir. Özürsüz olarak namazların vakitten sonraya bırakılmasından dolayı kişi günahkar olur. Özürsüz olarak namazın vaktini geçirmek büyük bir günahtır. Bu günah sadece namazı kaza etmekle kalkmaz, belki tevbe etmek yahud kazalar bittikten sonra hacca gitmek gerekir.

Meşru bir özür sebebiyle namazlarını kazaya bırakan kimsenin üzerinde herhangi bir günah yoktur. Bu özürlerden bazıları şunlardır. 

Düşmandan korkmak, ebenin çocuk veya annesinin ölmesinden korkması.

Hz. Peygamber(s.a.v) Hendek savaşında namazlarını tehir etmiştir. İbni Mesud (r.a) bu durumu şöyle anlatıyor: "Müşrikler Hz. Peygamberi (s.a.v) Hendek savaşında dört vakit namaz kılmaktan meşgul ettiler. Nihayet gecenin Allah'ın bildiği kadar bir bölümü geçtikten sonra Bilal'e(r.a) ezan okumasını emretti. Bilal ezan okudu ve kamet getirdi. Hz. Peygamber öğle namazını kıldırdı, sonra Bilal kamet getirdi Hz. Peygamber ikindiyi kıldırdı. Sonra kamet getirdi. Resulullah akşam namazını kıldırdı. Sonra da Bilal kamet getirdi. Peygamber de yatsı namazını kıldırdı." (Tirmizi,Nesai, Ahmed)

Kendi üzerinde herhangi bir teklif (ilahi emir) bulunan bir kimse, eda veya kaza olarak yerine getirmedikçe o tekliften kurtulamaz. Çünki Hz. Peygamber(s.a.v), "Allah hakkı ödenmeye daha layıktır."(Buhari) buyurmuştur. 

Bir kimsenin üzerine namaz farz olursa ve ona tahsis edilmiş bulunan vakitte bu namazı kılmazsa o namazı kaza etmesi vaciptir. Çünki Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur: "Sizden biri uyku sebebiyle yahud gafletle bir vakit namazı kılamazsa hatırladığı zaman onu kılsın. Çünki Allah-u Teala "beni zikretmek için namaz kıl" buyuruyor. (Müslim)

Buhari'de ise şu hadis rivayet edilmiştir: " Her kim namazı unutursa hatırladığı zaman onu kılsın. Namazın bundan başka keffareti yoktur." 

Buhari ve Müslim'in ittifak ettikleri hadisin metni şöyledirİ " Her kim namazı uyku sebebiyle kılamaz yahut unutur da kılamazsa hatırladığı zaman...." Bunun için bir kimse uyku veya unutma sebebiyle bir namazı kılamazsa ve özellikle bile bile bir kimse namazı kılmazsa, onu kaza etmek vacip olur." (İslam Fıkhı Ansiklopedisi, Vehbe Zühayli)

Vaktinde kılınamayan namazı kılmak vacip olduğuna göre bu namaza da eda denilemeyeceğine göre kaza kılmak gereklidir. 

Ayrıca direk kaza namazı diye hadisler olmasa da bu manayı anlatan hadisler yukarda geçmiştir.