Sorular

Öncelikle amelde Hanefî veya Mâlikî, Şâfiî, Hanbelî olan bir Müslüman, itikatta Ehl-i sünnet mezhebine bağlıdır. Ehl-i sünnet inancını ise sistemli bir şekilde açıklayan iki büyük imam vardır: İmam-ı Mâtürîdî ve İmam-ı Eş'arî. Her ikisi de ehl-i sünnetin hak yolunu temsil eder ve aralarında temel inanç esaslarında bir ayrılık yoktur.İmam-ı Mâtürîdî, kendisi de amelde Hanefî olduğu ve İmam-ı Âzam Ebû Hanîfe'nin itikadî görüşlerini düzenleyip geliştirdiği için, tarih boyunca Hanefîlerin çoğu itikatta Mâtürîdî mezhebini benimsemiştir. Bu nedenle genel olarak “amelde Hanefî olanlar, itikatta Mâtürîdîdir” denir.Ayrıca BakınızMezheplerin Ortaya Çıkış SebepleriMezheplerdeki Farklılıkların SebebiHak Mezheplerin Ortaya Çıkmasının Hikmeti

İslamî fıkıh ve takva ölçülerine göre üvey baba ile üvey kız arasındaki münasebet, "ebedi mahremiyet" esasına dayanır. Ancak bu durumun fıkhî şartları ve takva boyutunda dikkat edilmesi gereken bazı detaylar mevcuttur. İşte bu konudaki temel ölçüler:1. Fıkhî Hüküm: Mahremiyet ŞartıBir erkeğin, evlendiği kadının başka kocadan olan kızıyla (üvey kızıyla) ebediyen evlenmesi haramdır. Ancak bu mahremiyetin tam olarak oluşması için bir şart vardır:Zifaf Şartı: Üvey baba ile annenin nikahlanmış olması tek başına yeterli değildir; aralarında zifafın (cinsel birlikteliğin) gerçekleşmiş olması gerekir. Nisa Suresi 23. ayette bu durum şöyle ifade edilir:...kendileriyle zifâfa girdiğiniz kadınlarınızdan olup himâyenizde bulunan üvey kızlarınız size haram kılındı.1Ebedi Haramlık: Eğer anne ile üvey baba arasında zifaf gerçekleşmişse, anne ölse veya boşansalar dahi üvey baba o kız için artık ebediyen "mahrem" (evlenilmesi yasak olan akraba) hükmündedir.2. Tesettürün Ölçüsü (Ruhsat Sınırı)Ebedi mahremiyet sağlandığında, üvey kızın üvey babasının yanında tesettür ölçüsü, öz babasının yanındaki gibidir:Açılması Câiz Olan Yerler: Baş, saç, boyun, kollar (dirseklere kadar) ve ayaklar (diz altına kadar) açık olabilir.Kapatılması Gereken Yerler: Karın, sırt ve diz kapağı ile göbek arası kesinlikle örtülmelidir.3. Takva ve İhtiyat ÖlçüleriFıkıh "sınırları" belirlerken, takva "edebi ve ruhu" muhafaza eder. Özellikle üvey baba-kız ilişkisinde şu noktalara dikkat edilmesi tavsiye edilir:Fitne Korkusu: Eğer taraflardan birinde kötü bir niyet, bakış veya "fitne" riski hissediliyorsa, mahrem olsalar dahi tesettürde yabancı bir erkek varmış gibi ihtiyatlı davranmak (daha kapalı giyinmek) vacip hale gelir.Giyim Tarzı: Ev içinde mahrem yakınlığı olsa bile, vücut hatlarını çok belli eden dar kıyafetlerden veya aşırı kısa giysilerden kaçınmak "takva" gereğidir. Bu, hem aile içi saygınlığı korur hem de şeytani vesveselere kapı açılmasını engeller.Haya ve Mesafe: Üvey baba her ne kadar öz baba hükmünde olsa da, fıtrî (kan bağına dayalı) bir bağ olmadığı için aradaki mesafe ve haya duygusunun daha titiz korunması maneviyat açısından daha selametlidir.Yalnız Kalma (Halvet): Mahremiyet sabit olduğu için teknik olarak baş başa kalmak (halvet) haram değildir. Ancak tarafların birbirine alışma süreci, niyetlerin saflığı ve ortamın güvenliği göz önünde bulundurularak "ihtiyat" payı bırakılmalıdır.4. Dikkat Edilmesi Gereken Ek BilgilerÜvey Amca/Dayı: Üvey babanın erkek kardeşleri veya babası, üvey kız için mahrem değildir. Onların yanında tam tesettür (yabancı erkeklere karşı olduğu gibi) farzdır.Miras: Üvey baba ile üvey kız arasında mahremiyet olsa da birbirlerine mirasçı olamazlar (vasiyet yoksa).Özetle: Üvey baba öz baba gibidir, yanında baş açık durulabilir. Ancak takva sahibi bir mü'min hanım, aile içindeki bu mahremiyeti korurken ciddiyetini, hayasını ve kıyafetindeki ölçüyü muhafaza ederek her türlü su-i zandan ve fitneden uzak durmayı tercih eder.KaynakçalarNisâ, 4/23.