9. Mektupta geçen Keramet, ikram ve istidraç hakkında bilgi verirmisiniz?
İstidrac
İstidrac, derece derece kişinin azaba ve cehenneme yaklaşmasıdır. Mesela hint fakirlerinin belli bir zaman inzivaya çekilip ardından bazı hallere mazhar olması keramet değil istdracdır. Firavunun bazı keramet vari halleri varmış. Bu hali kendinden bildiği için istidractır. Onu yavaş yavaş ateşe ve azaba doğru götürür. Bunlar kendilerine verilen nimet ve ihsanları kendilerine nisbet edip kendilerinden bildikleri için küfürleri, isyanları ve azgınlıkları artar. Bu da onları cehenneme doğru götürür.
İstadrac müminlerde de olabilir. Birisi bilerek harika bir işe mazhar olursa ve bunu Allah'tan değil de kendinden bilirse o zaman istidrac olur. Çünki kendine güvenmek, nefsine ve keşfine itimad etmek ve gurura düşmek ihtimali vardır.
İstidrac görünüş itibariyle keramete benzer.
Keramet
Cenabı Hakk'ın bazı evliya kullarına verdiği olağanüstü ve harika hallerdir. Bu da iki türlü olur. Bazen bilerek bazen bilmeyerek buna mazhar olur. Bilerek harika bir işe mazhar olan şahsın nefs-i emmaresi ölmemiş ise kendine verebilir. Bu cihetle istidraca dönmek ihtimali vardır. Bu kısmı izahr etmemek belki setretmek lazımdır.
Eğer bilmeyerek harika bir işe mazhar olursa, mesela birinin kalbindeki soruya Allah'ın konuşturması tarzında uygun bir cevap verir. Sonra bu durumu fark eder. Nefsine değil Allah'a verir. Şükrü, itimadı ve tevekkülünü artırır. Fakat bu kısımda zahiren nefsin bir kesbi ve hissesi olduğu için nefsine verme ihtimali vardır. Bu kısmı gizlemeye mecbur değildir. Ama övünmek için kasden göstermeye çalışmamalıdır.
İkram
İnsanın kendi kesbinin veya çalışmasının bir müdahalesi yoktur. Nefis onu kendine nisbet etmez. Bunu açıklamak tehlikeli değildir. Belki nimete bir şükürdür. Tahdis-i nimettir. Kerametin ikinci kısmından daha selametlidir. Risale-i Nur hizmetinde olan bazı ihasanlar bu şekilde birer ikramdır.