“Bir adamın kıymeti himmeti nispetindedir. Kimin himmeti milleti ise, o kimse tek başıyla bir millettir." ne demektir?

Himmet, bir gaye ve hedef uğrunda çaba sarf etmek demektir. İnsanın kıymeti, uğrunda çaba sarf ettiği gayesine göre ölçülür. İnsan yalnız kendisi için değil, içinde yaşadığı toplumun, milletin hatta insanlığın menfaati için yaşamalıdır. Çünkü insan yaratılışça sosyal bir varlıktır ve hem cinsleriyle dayanışma ile hayatını sürdürür. Bir toplum içinde yaşamaktan gelen faydaların ücreti o topluma hizmet etmektir. Peygamber Efendimiz (sav) böyle hizmet ehli olan insanların çok büyük şeref ve kıymetlerine işaret etmek için, “Bir kavmin efendisi onlara hizmet edendir.” buyurmuştur. Kur’an-ı Kerim’de İbrahim (as) hakkında “Muhakkak İbrahim Allah’a itaat eden hakka yönelmiş bir ümmet idi” (Nahl, 120) buyrularak tek başına bir ümmet olarak nitelendirilmiş ve bizlere örnek gösterilmiştir. Yani onun gibi insanlığa hizmet edenler tek başına bir ümmet kıymetinde olabilirler.

Yalnız kendi menfaatlerini düşünen insanlar, insaniyetten uzaklaşmış, yalnız kendini düşünen bir kısım hayvanlara benzemiş olurlar. Himmet ve ideali yüksek olan insanlar, içinde yaşadığı toplumun ve milletinin hayrına çalışmayı hayatlarının yegâne gayesi olarak görüp ona göre hayatlarına yön verirler. Böyle bir insan milletinin hisslerini, arzularını, elem ve kederlerini kendi iç dünyasında hissederek adeta tek başına bir millet gibi olur. Hem bazen böyle insanların bir millete, o milletin ferdleri sayısından daha büyük hayırları ve hizmetleri dokunabilir. (Bkz. Mektubat, Hutbe-i Şâmiye)