İmam Nevevi kimdir? Muteber midir?

Minhâc kitabının müellifi olan İmam-ı Nevevi Şeyhülislam, Hafızu'l-Kur'an, İmam Muhyiddin lâkabiyle tanınmış olup künyesi Ebu Zekeriyya ve ismi de Yahya'dır.

Babası Şerif bin Mür'î bin Hasan bin Hüseyin bin Muhammed bin Cum'a ibn-i Hüzzamünnevevi'dir. (Neva Suriye'de bulunan Haveran'a bağlı bir köydür.)

Birçok büyük eser yazan bu zat Şafii mezhebinin büyük alimlerindendir. Aynı zamanda da bu mezhebin hem muharriri hem muhakkiki hem de ınüret-tibidir. İlim ve ibadet bakımından da çağdaşlarının imamı ve bulunduğu zamanın en büyük ilim adamıydı. İbadetinden bir saat geri kalmaz ve hayatını Allah'a ibadet etmekten başka bir şeye sarfetmezdi.

İmam-ı Nevevi Hicret'in 631. senesinde Neva köyünde doğmuş, on yaşın­dayken Kur'an-ı Keı-im'in hıfzına başlamış ve bu arada bazı alimlerin yanında fıkıh derslerini de almıştır. İmam-ı Nevevi Hicret'in 649. senesinde tahsilini tamamlamak için Şam'da bulunan Hadis Medresesi'ne gelmiş ve Emevi Camii'nin yanında bulunan Revaniye Medresesi'nde kalmıştır. Hicret'in 651. senesinde babasıyla beraber Hacca giderek görevini tamamladıktan sonra tekrar Şam'a dön­müş ve 665. senesinde Hadis Medresesi'nin başkanlığını yapmış, vefat edinceye kadar bu medresede ders okutmuştur.

İmam-ı Nevevi hazretlerine ders veren zatlar

1-  Rıza bir Burhan

2- Büyük alim Abdülaziz bin Muhammed el-Ensari

3-  Zeynuddin bin Ebdüddaîm

4-  İmamüddin bin Abdülkerim el-Horastanî

5- Zeynuddin bin Halef bin Yusuf

6- Takyeddin bin Ebu'l-Yusuf

7- Cemaleddin bin Seyrafi

8- Şemseddin bin Ömer

Hocalarından Okuyup Dinlediği Kitaplar 

1- Kütüb-i Sitte (Altı meşhur hadis kitabı)

2-  El-Müsned: Bu kitap İmam-ı Ahmed bin Hanbel'in yazmış olduğu hadis kitabıdır.

3- Beğavi'nin es-Sünne Şerhi

4- Eî- Muvatta'

5- Sünen-i Dar-e Kutni ve burada zikredilmeyen birçok kitaplar.

Müellifin Fıkıh Hocaları

1- El- Kazi et-Tiflisi

2- El-Kemal İshakü'l-Muarrî

3- Şemseddin Abdurrahman bin Nuh

4- İzzeddin bin Ömer bin Sa'dil'-Erbili

Müellifin Lügat İlmindeki Hocası

Mısırlı Şeyh Ahmed Efendi Hazretleri'd ir.

Müellifin Bazı Talebeleri:

1- El-Hatip Sadr Süleyman el-Caferi

2- Şehabeddin Ahmed bin Ca'van

3- Şehabüddin el-Erdûbi

4- Alaaddin bin Addar

5- İbn-i Ebi'l-Fethe

6- Şemseddin bin Attar ve isimlerini bilmediğimiz birçok talebe.

Müellifin Ezberlemiş Olduğu Kitaplar

Müellifin kendisi Hafızü'l-Kur'an olduğu halde şu kitapları da ezber­lemiştir.

1- Ettenbih ismindeki kitaptır ki bu kitabı 4,5 ayda ezberlemiştir.

2- El-Müzehhip. Bu kitabın da dörtte birini 15 gün içerisinde hocası Kemal bin Ahmed'in yanında ezberlemiştir.

Müellifin Önemli Eserlerinden Bazıları 

1- Sahih-i Müslim'in Şerhi

2- Riyazu's-Salihin

3- Minhacü't-Talibin

4- El-Ezkâr

5- El-Mecmu

6- Kitabu'l-Erbainü'n-Nevevi

7- El-İrşad fi Ulumi'l-Hadis

8- Et-Tekrip

9- EI-Mübhemat

10- Tehrirü'I-Elfaş Li't-Tembih

11- El-Umde Fi Teşbihi't-Tenbih

12- El-İzah Fİ'I-Menasik

13- El-Fetava

14- Er-Ravza

15- Şerhü'l-Mühezzeb (4 Cilt)

 İmam-I Nevevi'nin Vefatı

İmam-ı Nevevi Hicretin 676. yılında Şam'da vefat eden hocalarının kabir­lerini ziyaret edip hayatta bulunan arkadaşlarıyla vedalaşarak ve babasını da ziyaret ettikten sonra Kudus-i Şerife giderek Mescid-i Aksa'yla Hazreti ibrahim'in (a.sj kabrini ziyaret etmiştir.

Bu ziyaretini tamamladıktan sonra asıl köyü olan Neva'ya geri dönmüş ve aynı yıl içerisinde, yani 676 yılında vefat etmiştir.

Cenab-ı Allah'ın rahmeti onun üzerine olsun. (Amin)(1)

Kaynak: 1- İmam Nevevi, Açıklamalı Minhâc Tercümesi, Kahraman Yayınları: