Soru

Hadislerin Sıhhat Delilleri

Buhari, Tirmizi, Müslim´den rivayet edilen hadis-i şeriflere sahih hadis deniyor. Bunun sahihliğine, doğru hadis olarak rivayet edildiğine nerden ve nasıl emin oluyoruz?

Tarih: 25.05.2023 10:44:49
Okunma: 512

Cevap

Hadislerin hüccet (delil) değeri taşıması sıhhat (sağlamlık) derecesine bağlıdır. Sened ve metninin sağlamlığı sebebiyle delil olmaya elverişli hadisler genel bir ifadeyle "makbul", böyle olmayanlar da "merdud" diye anılır. Öte yandan hadisler güvenilir olup olmama yönünden üçlü bir taksime tâbi tutulmuştur: Sahih, hasen ve zayıf.

Sahih hadis; adâlet[1] ve zabt[2] sahibi râvilerin kendileri gibi adâlet ve zabt sahibi râvilerden muttasıl (râvilerin yine kendileri gibi râvilerden baştan sona kesintisiz) bir senedle rivayet ettikleri şâz (güvenilir râvilerin rivayetlerine ters düşmemek) ve muallel (senedinde ve metninde gizli bir kusuru) olmayan hadistir. Diğer hadis kitaplarında da çok miktarda sahih hadis bulunmakla birlikte en güvenilir hadisler, Buhârî ve Müslim’in el-Câmiu’s-Sahîh’lerinde bir araya getirilmiştir.

Sahih hadislerin ilk defa bir araya getirildiği eserler Buhârî ile Müslim’in el-Câmiu’s-Sahîh’leridir. İslâm âlimlerinin büyük çoğunluğu bu iki eseri en güvenilir hadis kitabı saymış ve bunlara "Sahîhayn" adını vermiştir.

Bu iki eserden sonra 10. ve 11. yüzyıllarda muteber kaynaklar araştırılıp değerlendirilmiş, Ebû Dâvûd ve Nesâî’nin es-Sünen’leriyle Tirmizî’nin el-Câmisu’s-Sahîh’i bunlara eklenmiş, ihtiva ettikleri hadislerin genellikle sahih olduğu kabul edilerek bu beş kitaba "el-Usûlü’l-Hamse" adı verilmiştir. İbnü’l-Kayserânî, el-Usûlü’l-Hamse’ye bu eserlerde yer almayan 1000 kadar rivayeti ihtiva eden "İbn Mâce’nin es-Sünen’ini" ilâve etmiş, böylece "Kütüb-i Sitte" tabiri ortaya çıkmıştır.

Güvenilir Sahih Hadis Kaynaklarından bazıları şöyledir:

Yukarıda sayılan Kütüb-i Sitte dışında, İmâm Mâlik’in el-Muvatta’ı, Ahmed Bib Hanbel'in El-Müsned'i, İbn Huzeyme’nin es-Sahîh’i, İbn Hibbân’ın el-Müsnedü’s-Sahîh’i, Hâkim en-Nisâbûrî’nin el-Müstedrek ala’s-Sahîhayn’ı sayılabilir.


[1] Adalet: Rivayetlerinin kabul edilebilmesi için râvide bulunması gereken Müslüman ve âkıl bâliğ olma gibi şartlar yanında, onu küçük düşüren bütün davranışlardan uzak olmasını sağlayan mânevî ve ahlâkî özellikler.

[2] Zabt: râvinin kabul görmüş tahammül yollarıyla aldığı bir rivayeti, herhangi bir tereddüde düşmeden ve değişiklik yapmadan hocasından aldığı gibi nakletme özelliği.


Etiketler

Alâkalı Sorular

Yorum Yap

Yorumlar