Güneşin batından doğması mecazi mı? Mecazi yönü varsa nelerdir örnek verir misiniz?

"Güneşin batıdan doğması" Peygamber Efendimizin kıyamet alâmetlerini haber verdiği hadis metinleri içinde geçmektedir. Mecazdan ziyade meydana gelecek bir hakikatin haber verilmesi olarak anlaşılmıştır.

“Resûl-i Ekrem (sav) -etrafındakilere-, "Bu güneş nereye gidiyor biliyor musunuz?" diye sordu. Oradakiler, "Allah ve Resulü bilir" dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) şu açıklamada bulundu: "Güneş arşın altındaki belli yerine kadar gider ve orada secdeye kapanır. Secde durumunda iken ona, yüksel ve geldiğin yerden geri dön denilir; o da geri dönüp doğu tarafından doğar. Sonra arş altındaki belli yerine varıncaya kadar akıp gider. Orada secdeye kapanır ve bu halde iken ona, yüksel ve geldiğin yerden geri dön denilir; o da geri dönüp doğduğu yerden tekrar doğar ve bu şekilde akıp gitmesine, insanlar Allah’tan korkmadan her istediklerini yapar hale gelinceye kadar devam eder. Nihayet yine arşın altındaki belli yerine vardığı zaman ona, yüksel ve batıdan doğ denilir; o da batısından döner” (Buhârî, “Bedʾü’l-ḫalḳ”, 4, “Tevḥîd”, 22-23, “Tefsîr”, 36/1; Müslim, “Îmân”, 250).

Ayrıca "(İnanmak için) ille de kendilerine meleklerin gelmesini veya Rabbinin gelmesini ya da Rabbinden bazı işaretlerin gelmesini mi bekliyorlar? Daha önce inanmamış yahut inancı kendisine iyilik kazandırmamış kimseye, Rabbinden bazı işaretler geldiği gün iman etmesi fayda sağlamaz. De ki: “Bekleyin! Şüphesiz biz de beklemekteyiz." (En'am 158) Hz. Peygamber (sav), Rabbinin bazı alâmetleri geldiği ve bu andan itibaren iman etmenin kimseye fayda vermediği güne dikkat çekilen bu âyette güneşin batıdan doğmasının kastedildiğini açıklamıştır. (İbn Kesîr, I, 164-170). (İslam Ansiklopesidi, Kıyamet Alametleri)

Bediüzzaman hazretleri de güneşin batıdan doğmasını, kıyametten hemen önce, hakiki anlamda gerçekleşeceğini şöyle ifade eder: 

"Allahu a’lem, o tulûun (güneşin doğuşunun) sebeb-i zâhirîsi (görünen sebebi); Küre-i arz kafasının aklı hükmünde olan Kur’ân onun başından çıkmasıyla zemin divâne olup, izn-i İlâhî (Allah'ın izni) ile başını başka seyyareye çarpmasıyla hareketinden geri dönüp, garptan şarka (batıdan doğuya) olan seyahatini irade-i Rabbânî (Allah'ın iradesi) ile şarktan garba tebdil etmekle (değiştirmekle) güneş garptan tulûa (batıdan doğmaya) başlar.

Evet, arzı şems ile (dünya güneşle), ferşi Arş ile (yeri gökle) kuvvetli bağlayan hablullahi’l-metîn (Allah'ın sağlam ipi) olan Kur’ân’ın kuvve-i câzibesi (çekim kuvveti) kopsa, küre-i arzın ipi çözülür, başıboş, serseri olup aksiyle ve intizamsız hareketinden güneş garptan çıkar. Hem müsademe (çarpışma) neticesinde emr-i İlâhî ile kıyamet kopar diye bir te’vili var."  (Siracünnur, 290))