Soru

Güneş ve Sekiz Esma

Bediüzzaman'ın Mektubat adlı eserinin Sekizinci Mektubu'nda geçen "Hey âşık efendi! Ne hakkın var, sekiz İsm-i Âzamın bir sahife-i nuranîsi olan güneşi böyle utandırıyorsun?" ifadesinde geçen sekiz isim hangi isimlerdir? 

Tarih: 30.03.2011 07:40:20
Okunma: 2117

Cevap

Bediüzzaman Hazretleri Sekizinci Mektub'da, "sekiz ism-i a'zamın bir sahife-i nuranîsi olan Güneş" ifadesini kullanıyor. Yani ifadenin aslı yedi değil sekiz olacak. Barla Lahikası'nda, "ism-i Rahman madem çoklara nisbeten ism-i a'zam vazifesini görüyor." demektedir. Sekizinci mektubda, "Rahman ve Rahim isimlerini öyle bir nur-u a'zam görüyorum ki, bütün kâinatı ihata eder" diyerek birlikte zikrediyor.18. ve 30. Lem'a Risalelerinde ise ism-i azamın Ferd, Hayy, Kayyum, Hakem, Adl ve Kuddüs isimleri olarak altı tane olduğunu söyler. Buradan yola çıkarak bu sekiz simin bu sayılanlar olduğunu söylemek mümkündür. Sonuç da bu da tefekküre dayalı bir yorumdur. Yoksa bu sekiz ismin başka isimler olma ihtimali de bulunmaktadır.

Ayrıca "İ’lem Eyyühe’l-Azîz! Esmâ-i Hüsnânın her birisi, ötekileri icmâlen tazammun eder. (Ziyanın elvân-ı seb'ayı tazammun ettiği gibi). Ve kezâ, Esmâ-i Hüsnânın her birisi ötekilere delil olduğu gibi,  her birisine de netice olur. Demek esmâ-i hüsna mir'at ve âyine gibi birbirlerini gösteriyor. (Mesnevi Nuriye "Habbe " osmn. 125)

"Ve keza, kâinatın bütün eczâ ve zerratına tecellî eden esmâ-i İlâhiye arasındaki tesanüd, yani birbirine dayanarak tecellî ettikleri bir temazüç, yani elvan-ı seb’a gibi birbiriyle memzuç olarak eşyayı cilvelendirdikleri eserleri bir olduğu gibi, müsemmâlarının da vâhid, ehad olduğuna şehadet eder."(Mesnevi Nuriye "Katre")

İfadelerinden de anlaşılacağı gibi sekiz ism-i azam tabiri tüm isimleri de içine alacak şekilde kainatta tecellileri ile görülmektedir. Lakin güneşin saydığımız isimler "sekiz ism-i a'zamın bir sahife-i nuranîsi olan Güneş" ifadesi ile saydığımız isimler bir yorumdur. İnsanlar tefekkrülerine göre başkaca isimleri de sıralayabilirler.

Güneş burada temsili olarak da kullanılmış olabilir. Çünkü güneş, ışığın kaynağı olması hasebiyle  her yere nüfuz etmesi kabiliyetinden yola çıkılarak  "Esma-i ilahiyenin de tüm nesnelere büyük küçük farketmeden  onlarda tecelli etmesini" anlatmak için temsili olarak kullanılmıştır. çünkü güneşteki ışık tayfları her şeyde o şeyin kabiliyetine göre bir renk alır, güneşten haber verir. Hiç bir şey onun tecellisinin dışına çıkamaz, her şeye tecelli etmekte de onun için bir zorluk yoktur.  

 


Yorum Yap

Yorumlar