Helal-Haram

13.10.2025

5

Esnafın Fatura Satması

Esnaf fatura satabilir mi? Bu caiz midir?

* *

*** ***

20.10.2025 tarihinde sordu.

Cevap

Devlete vergi vermemek veya gider göstermek amacıyla gerçek bir ticarî işlem (mal satışı/hizmet sunumu) olmaksızın fatura düzenlemek (fatura satmak), hem İslam Hukuku hem de Türk Medenî Hukuku açısından kesinlikle yasal ve ahlaki değildir.

Aşağıda iki hukuk sistemine göre detaylı açıklamayı bulabilirsiniz:

1. İslam Ticaret Hukuku Açısından

Vergi Kaçırmak Caiz Değildir: İslam hukukuna göre, meşru devletin âdil bir şekilde topladığı ve kamu hizmetlerinde kullandığı vergileri ödemek, vatandaşlık görevidir. Vergi kaçırmak, kamu hakkını (kul hakkını) ihlal etmek anlamına gelir ve bu câiz değildir.

  • Aldatma ve Yalan: Fatura, bir mal satıldığına veya bir hizmet sunulduğuna dâir mâli bir belgedir. Gerçekte olmayan bir işlemi varmış gibi göstererek fatura düzenlemek, aldatma ve yalan unsurları içerir. İslam ahlak ve ticaret prensipleri, dürüstlüğü ve şeffaflığı esas alır.

    Haksız Kazanç: Bu tür bir eylemle elde edilen menfaat (vergi vermemek veya haksız gider göstermek), haksız kazanç (haram) olarak değerlendirilir.

    Sonuç: İslam Ticaret Hukuku ilkeleri, esnafın Devlete karşı olan mali yükümlülüklerini yerine getirmesini, ticarî işlemlerde dürüst olmasını ve gerçek dışı belge düzenlemekten kaçınmasını gerektirir.

2. Türkiye Cumhuriyeti Ticaret ve Vergi Kanunları Çerçevesinde

Vergi Usul Kanunu (VUK): VUK'a göre fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere verilen bir belgedir (VUK m. 229). Faturanın, gerçek bir ticarî işlem sonucunda düzenlenmesi yasal bir zorunluluktur.

Sahte Fatura Düzenlemek: Gerçek bir alım satım veya hizmet ifası olmaksızın düzenlenen faturalar, Vergi Usul Kanunu'na göre sahte fatura veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge (naylon fatura) olarak kabul edilir.

  • Cezai ve Hukuki Yaptırımlar:

    Vergi Kaçakçılığı: Sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenlemek veya kullanmak, Vergi Usul Kanunu'na göre ağır bir vergi suçudur ve hapis cezası dahil olmak üzere ciddi cezâî yaptırımları vardır (VUK m. 359).

    Haksız Gider/İndirim: Gider göstermek amacıyla alınan (sahte) faturalar, ilgili vergi indirimlerinden haksız yere yararlanma amacı taşıdığından, vergi incelemelerinde bu indirimler reddedilir ve ek vergi cezaları kesilir.

    Ticaret Hukuku: Türk Ticaret Kanunu (TTK), faturayı ticarî bir ispat vasıtası olarak kabul etse de (TTK m. 21), bu ispat gücü ancak gerçek bir ticarî işleme dayanıyorsa geçerlidir. Gerçek dışı bir fatura, hukukî geçerliliğini yitirir.

  • Sonuç:

Ticaretle uğraşan bir esnafın, Devlete vergi vermemek veya gider göstermek amacıyla gerçek bir işleme dayanmaksızın fatura düzenlemesi ve satması, hem İslam Ticaret Hukuku ilkelerine hem de Türkiye Cumhuriyeti'nin ilgili kanunlarına (özellikle Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu) göre kesinlikle yasaktır, suç teşkil eder ve çok ağır cezai/mali yaptırımları vardır.


Paylaş

Facebook'ta paylaş

Whatsapp'da paylaş

Yorumlar (0)

Yorumunuz

Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız