Bazı sorularım olacak size;
1- İbadetlerin hiçbirini yapmamak ve oyun oynamak kişiyi dinden çıkarır mı?
2- İnsanı dinden çıkaran elfaz-ı küfür veya şirk sözlerini söyleyen insanların yanında oturmak, onlarla dost veya arkadaş olmak insanı dinden çıkarır mı?
3- Dinden çıkaracak şeyleri bilmeyen kişileri uyarmamak bizi dinden çıkarır mı veya bilmeyen kişilere söylemezsek sıkıntı olur mu?
4- Bir de sosyal medya kullanmak (tiktok, Instagram, Facebook), böyle yerleri ibadetlerin hiçbirini yapmayıp zaman israf edersek sonunda dinden çıkar mıyız?
Öncelikle dinden çıkmanın sınırlarını belirlersek bu soruların tamamı cevap bulmuş olacaktır. Buna göre bir Müslümanın dinden çıkması için İslâm'a göre inanılması zorunlu olan ilkeleri tamamen veya kısmen inkâr ettiğini gösteren söz veya fiillerinin bulunması ve bunu yaparken akıllı, yetişkin (bâliğ) ve hür irade sahibi olması gerekir. Yani irtidat (dinde çıkmak), kişinin açıkça İslâm'dan çıktığını açıklamakla gerçekleşeceği gibi, İslâm dininin esaslarının tamamını veya bir kısmını reddetmekle de gerçekleşebilir.
Zorba bir gücün öldürme veya çok ciddi zarar verme tehdidi (ikrah) karşısında, korku sebebiyle İslâm'ı terk ettiğini söylemek Müslümanı mürted yapmaz. Aynı şekilde sarhoşluk ve akli melekelerin zayıflaması gibi sebeplerle ortaya çıkan söz ve fiiller kişinin irtidat ettiğini gösteren deliller olarak kabul edilmez. Çünkü gerek ikrah gerekse sarhoşluk gibi durumlarda kişinin gerçek iradesi bulunmamaktadır.[1]
Dinin kesin esaslarından birisinin bilerek inkâr edilmesi veya hafife ya da alaya alınması ise kişinin dinden çıkmasına sebep olur. Mesela Allah'a, Peygambere ve dinen mukaddes olan değerlere küfreden, namazı ve orucu inkâr eden kişi İslâm dininden çıkmış olur. Yine Allah’ın indirdiği ibadetleri, yasakları, hükümleri hafife ve alaya alan kişi de dinden çıkar. Örneğin bir kimse inanarak “Bu zamanda faizin hükmü mü kaldı? zaten herkes alıyor" veya "Bu zamanda namazın hükmü mü kaldı? Zaten kimse kılmıyor” diyerek hükümleri hafife yahut alaya alsa -Allah muhafaza- dinden çıkmış olur. Ama bu ibadetleri inkâr etmeyip, hafife ve alaya almayıp tembelliğinden, gevşekliğinden vb. sebeplerden dolayı terk eden günahkâr olur.
Bununla beraber âlimlerin çoğunluğu, söylediği sözün küfre götürdüğünü bilmeyen ve elfâz-ı küfrü hata sonucu telaffuz eden kimsenin kâfir olmayacağı görüşünde birleşmiştir. [2]
Bütün bunları anladıktan sonra sorunuza gelecek olursak, ibadetleri terk ederek zamanını boşa geçiren, sosyal medya da vaktini israf eden, oyun oynayan kimseler dinden çıkmazlar. Ancak büyük günah işlemiş olurlar.
Yine küfür sözlerini duyan ve bu sözleri kullananlarla arkadaşlık eden kişi bu sözü söylemiş ve kabul etmiş değilse, arkadaşını bu konuda tasdik etmiyorsa itikadî anlamda dinden çıkmaz. Bununla beraber bir mü‘mine böyle şeyleri dinlemek, bu içeriklerin konuşulduğu yerlerde bulunmak, bu sözleri söyleyen kimseler ile sıkı dostluk etmek yakışmaz.
Bu fiiller kişiyi dinden çıkarmasa da itikadını sarsar, amelen çok büyük günahlara girmesine sebep olur. İlerleyen süreçlerde bilgi zayıflığı sebebiyle arkadaşının tesiri altında kalabilir.
Ayrıca unutulmamalıdır ki her bir günah içinde küfre gidecek bir yol vardır. O günah, istiğfarla çabuk imha edilmeli, bir daha yaklaşmamak üzere tevbe edilmelidir.
[1] Temel İslam Ansiklopedisi, c. 4., s. 376
[2] Ahmet Selim Kılavuz, Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1995, c.11, s.25-26