Sarı ve kırmızı renk elbise giymek caiz mi? Peygamber Efendimizin (sav) bu konudaki tavrı ve tavsiyesi nedir?

Sarı renk elbiseler ile ilgili Sevgili Peygamberimiz (s.a.v)’den gelen bazı rivayetler şöyledir;

Abdullah İbni Amr İbni Âs (r.a) şöyle dedi:

Peygamber (s.a.v) benim üzerimde sarıya boyanmış iki elbise gördü ve "Bunu sana annen mi emretti?", buyurdu. Ben “Onları yıkarım”, dedim. "Hattâ onları yak" diye emretti. [1]

Bir başka rivayette ise: "Şüphesiz ki bunlar kâfirlerin giysilerindendir. Sen onları giyme" buyurdu.[2]

Sevgili Peygamberimiz (sav) sarı renge karşı menfi tavrını ifade eden bir diğer haberde ise umre yapmak isteyen bir sahâbîye üzerindeki sarı boyadan arınmasını tavsiye ettiği nakledilmiştir.[3]

Yine Hz. Ali’den gelen bir rivâyette de Sevgili Peygamberimiz (sav), sarıya boyanmış elbiseyi giymeyi yasaklamıştır.[4]

Hz. Ali’nin rivayetlerinin bazılarında “Bunları size de yasakladı demiyorum.”[5] ilavesi yer almaktadır. Âlimler, Hz. Ali’nin (r.a) bu sözlerle aslında “yasak benimle ilgili, bu yasak sadece bana aittir, sizleri ise kapsamıyor” demek istediğini söylemişlerdir. Sarı renkli elbisenin erkeğe de haram olmadığı kanaatinde olan âlimler, hadisin bu ilave kısmı ile gelen rivayeti ile amel etmişlerdir. Onların kanaatine göre, sarı renkli elbise giymemek, sadece Hz. Ali’ye mahsustur.

Ancak bu yasağın herkesi kapsadığını söyleyenler, Sevgili Peygamberimiz'in  (s.a.v) sarı renkli iki elbise hakkında “Bunlar, kâfirlerin giyeceğidir. Sakın onları giyme.” Anlamındaki yukarıdaki hadisini delil göstermişlerdir.[6]

Bazı âlimler bu rivâyetler de Sevgili Peygamberimiz’in (s.a.v) sarı renge olan negatif tavrını, sarı boyanın elbiseye sürülmesine değil, vücuda sürülmesi olarak değerlendirmişlerdir. Çünkü (s.a.v), sarı boyayla hem elbisesini hem de sarığını boyamıştır. Sahâbenin de birçokları sakallarını sarıya boyamışlardır.[7]

İmam Şâfiî, Sevgili Peygamberimiz'den (s.a.v) sarı renkli elbiseyi giymeyi yasaklayan hadis rivâyet edilmediğini söylese de Beyhakî onun bu görüşüne katılmadığını şu cümleleriyle ifade eder: “Bu hadisler, Şâfiî’ye ulaşsaydı, bunlara uygun hükme varırdı.”[8]

Sonuç olarak âlimler, sarı veya sarıya boyanmış elbise giymenin caiz olup olmayacağı hususunda görüş ayrılığına düşmüşlerdir. Ancak âlimlerin cumhuru/çoğunluğu, bunu mubah görmüşlerdir. İmam Âzam, İmam Mâlik ve İmam Şafiî’nin fetvaları bu yöndedir. [9]

Kırmızı renk elbiseler ile ilgili Sevgili Peygamberimiz (s.a.v)’den gelen bazı rivayetler şöyledir;

İbnu Amr İbni'l-As (ra.a) anlatıyor; "Üzerinde kırmızı renkli iki giyecek bulunan bir adam geldi ve Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)'a selam verdi. Ama Efendimiz (s.a.v) adamın selamını almadı." [10]

Ancak bu rivayetle birlikte Sevgili Peygamberimiz’in (sav) kırmızı renkli bir hülle ile namaz kıldığı nakledilmiştir. [11]

 İbn Hacer el-Askalânî iseî “kırmızı elbise ile namaz kılma” başlığı akabinde şöyle demiştir;

“İmam Buharî söz konusu başlıkla bunun caiz olduğuna işaret etmektedir. Bu konuda Hanefîler ile ihtilaf vardır. Onlara göre kırmızı elbise ile namaz kılmak mekruhtur. Bu başlık altında nakledilen hadisi ise tevil etmişlerdir. Onlara göre, buradaki elbise, tamamen kırmızı olmayıp üzerinde kırmızı çizgileri bulunan bir elbisedir. Ebû Davud’un Abdullah İbn Amr’dan tahriç ettiği şu hadis de onların delilleri arasında yer alır: ‘Bir adam, Hz. Peygamber’in yanına geldi. Üzerinde iki parçadan oluşan kırmızı elbise vardı. Hz. peygamber’e selam verdi. Ama Rasûlullah onun selamını almadı’. Bu hadisin senedi zayıftır.”[12]

Hanefî bir alim olan Bedreddin Aynî ise kırmızı elbise giymenin cevazı konusunda Hanefîler ile ihtilaf olmadığını ifade etmiştir. Ona göre Hanefîler, kırmızı elbise giymeyi haram görmemişlerdir. Onlar sadece bu hadisi te’vil etmişler ve başka bir hadisi de delil alarak kırmızı renkli elbise giymeyi mekruh addetmişlerdir. [13]

İbn Kayyım el-Cevziyye ise kırmızı elbise giyme konusunda “Kırmızı elbise, kumaş vs. giymenin caizliğinde şüphe gözükmektedir. Mekruhluğu ise gerçekten kuvvetlidir.” demiştir.[14]

Bır kısım âlimeler ise bu renklerdeki elbiseleri giymeye Hz. Peygamber’in (s.a.v) yasak koymasının sebebini kişiler ve duygular üzerinden değerlendirmişlerdir. Yani Hz. Peygamber (s.a.v) bu yasağı kimlere ve hangi duygulara binaen söylemiştir. Buradan hareketle bu renklerin elbisede uygun bulunmamasının sebebi olarak kibir, riya, gösteriş ve kadınlara benzeme ihtimali gösterilmiştir. Bunların söz konusu olmadığı durumlarda kerahet ortadan kalkmaktadır, demişlerdir. Allah-u alem kabul edilen ve revaçta olan görüş budur.