Peygamber Efendimizin (sav) damadı Eb’ul As kimdir ve ne zaman Müslüman olmuştur?
Hz. Peygamber’in (s.a.v) damadı hem de Hz. Hatice’nin yeğeni olan Eb’ul As, Kureyş’in zengin ve kendisine güvenilen tâcirlerindendi. İslâmiyet’ten önce Hz. Peygamber’in (sav) en büyük kızı Hz. Zeyneb’le evlendi. Daha sonra karısı Müslüman olduğu halde Ebü’l-Âs İslâmiyet’i kabul etmedi.[1] Müşrikler ona, Hz. Zeyneb’i boşadığı takdirde kendisini dilediği kızla evlendirmeyi vaad ettikleri halde buna razı olmadı. Bedir Gazvesi’nde müşriklerin safında yer aldı ve esir düştü. Hz. Zeyneb, bir miktar malla beraber evlendikleri zaman annesinin kendisine taktığı gerdanlığı fidye olarak gönderdiyse de bunu görünce hüzünlenen Hz. Peygamber (sav) gerdanlığın Hz. Zeyneb’e iade edilmesini ve Ebü’l-Âs’ın serbest bırakılmasını söyledi; ancak ondan da kızını Medine’ye göndermesini istedi. Ebü’l-Âs, karısını çok sevmesine rağmen sözünde durarak Hz. Zeyneb’i Medine’ye gönderdi. Onun bu davranışından memnun kalan Resûlullah (sav), “Bana doğru söyledi ve sözünü tuttu” diye kendisini takdir etti.[2]
İslâmiyet’in ilerleyen yıllarında Müslüman olduğunu açıkladı ve daha sonra Medine’ye hicret etti. Hz. Peygamber (sav) de altı yıllık bir aradan sonra ona eşini iade etti (Muharrem 7 / Mayıs-Haziran 628). Zehebî, onun Hudeybiye Antlaşması’ndan (6/628) beş ay önce Müslüman olduğunu söylemektedir.[3]
Ebü’l-Âs ile Hz. Zeyneb’in Ali ve Ümâme adlarında iki çocukları dünyaya gelmiş olup bunlardan Ali küçük yaşta ölmüş, Ümâme ise Hz. Fâtıma’nın vefatından sonra Hz. Ali ile evlenmiştir.[4]
[1] Taberî, Târîḫ (Ebü’l-Fazl) Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Târîḫu’r-rusül ve’l-mülûk (nşr. Muhammed Ebü’l-Fazl), I-XI, Kahire 1960-70; c. II, s. 467-472
[2] İzzeddin Ali b. Muhammed eş-Şeybânî, Üsdü’l-ġābe fî maʿrifeti’ṣ-ṣaḥâbe, Kahire 1285-87., c.VI, s.185-186; Muhammed b. Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳātü’l-kübrâ (nşr. İhsan Abbas), Beyrut 1388/1968, c.II, s.87; c. VIII, s. 30-33.
[3] Muhammed b. Ahmed ez-Zehebî, Siyeru aʿlâmi’n-nübelâʾ (nşr. Şuayb el-Arnaût v.dğr.), Beyrut 1401-1405/1981-8, .c. I, s.330-334.
[4] Abdülmelik b. Hişâm, es-Sîretü’n-nebeviye (nşr. Mustafa es-Sekkā v.dğr.), Kahire 1355/1936.c. IV, s.651-660.