Said Nursi Hz.'leri Rusya'da iken parası var mıydı? İhtilal sonrası Almanya'da ne kadar süre kaldı, neler yaptı? Bilet alıp Türkiye'ye dönüşü hakkında detaylı ve kaynaklı malumat verir misiniz?

Üstad Bediüzzaman Hazretleri esir edildikten sonra, önce Van üzerinden Tiflis’e sevk edildi. Esâret öncesinde kırılmış olan ayağının tedavisi için altı ay kadar Tiflis’te bir hastahanede kaldı. Orada bulunduğu süre içerisinde, devrin sadrazamının emriyle, kendisine harçlık gönderilmiştir. O zamanlar adı “Hilâl-i Ahmer Cemiyeti” olan Kızılay tarafından gönderilen bu harçlık “60 lira karşılığı olan 1254 Mark” idi. Kendisine gönderilen bu para resmi kaynaklarda şöyle geçmektedir:

“Taht-ı Himaye-i Hazret-i Mülûkânede Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemiyeti Merkez-i Umumîsi Dâhiliye Nezaret-i Celîlesine

Devletlü Efendim Hazretleri! 7 Eylül 1332 (1916) tarihli ve 17 kalem-i mahsus numaralı emirname-i nezaret-penahileri arîz-i cevabiyesidir.

Esiren Tiflis’te bulunan Bediuzzaman Said Kürdî Efendi’ye gönderilmek üzere memur-u mahsus ile irsal buyrulan altmış lira ahzolunarak makbuzu memur-u ileyhe tevdi kılınmış ve meblağ-i mezkur-u mukabili olan bin iki yüz elli dört mark esir mumaileyhe gönderilmiştir. Ol babda emr u ferman Hazret-i men lehü’l-emrindir.

10 EyIül 1332 (1916) Osmanli Hilal-i Ahmer Cemiyeti Reisi Besim Ömer Paşa”

7 Kasım 1917’de başlayan Bolşevik İhtilâli, Rusya’yı altüst eden büyük bir karışıklığa sebep olmuş ve Çarlık rejimi yıkılmıştı. Ancak yeni rejimin ülke çapında disiplini sağlaması zaman alacaktı. Üstad Bediüzzaman Hazretleri, yaklaşık iki buçuk senelik bir esaretin sonunda, ihtilâlin sebep olduğu bu karışıklıktan istifade ederek, 1918 senesinin baharında tek başıyla Kosturma’dan firar etti. Takriben üç ay süren bu yolculuğunda, Allah’ın inayetiyle, pek kolay bir şekilde Kosturma’dan, Baltık Denizi kıyısındaki Petersburg’a geçerek, oradan da Polonya’nın başkenti Varşova’ya ulaştı. Buradan Avusturya’nın başkenti Viyana’ya geçti ve oradan da Bulgaristan’ın başkenti Sofya üzerinden trenle İstanbul’a geldi. Hazret-i Üstad bu firarını bir risalesinde şöyle anlatır:

“İşte bu fakir, o tarih-i Arabîde (1337-1918) Rus esaretinde, tek başımla Petrograd’dan (Petersburg) bir ay şimâlî şark (kuzey doğu) tarafından firar edip, çok enva-ı mehâlik (çeşitli tehlikeler) varken, Rusça bilemediğim halde, bir muhafaza-i gaybiye altında pek çok bilâdı (ülkeleri) seyr ü seyahat ettim. Tâ Varşova, Avusturya tarikiyle İstanbul’a gelip uzun bir daire-i arzda seyahat ettim. Hazret-i Gavs’ın dediği gibi, o esaret-i şarkiye (doğudaki esaret) ve o seyr-i bilâd-ı kesîre içinde (çok ülkeleri geçerken) izn-i ilâhî ile istiğaseme (yardım talebime) medet görüyordum.”^[1]

Üstad’ın burada bahsettiği mânevî yardımın nasıl olduğu hakkında talebelerinin bildirdiğine göre, Hazret-i Hamza (ra) ve Şeyh Abdülkâdir-i Geylânî Hazretleri’nin ruhaniyetleri Bediüzzaman Hazretlerinin yanına gelip Rusya’dan kaçışı sırasında kendisine yardımcı olmuşlardır.[2]

Başta Risale-i Nur’daki ifadeler olmak üzere Bediüzzaman Hazretlerinin açıklamalarına bakıldığında, Rusya’dan firarında Almanya’da kaldığı ile alakalı bir ifadesi bulunmamaktadır. Zaten Rusya’dan firarının manevi yardım ile olduğunu açıkça söylemesi “nereye uğradı, nerede kaldı, parayı nereden buldu” gibi soruları da cevaplamaktadır.