3 tane sorum var. Cevaplandırırsanız memnun olurum. 

1) 20 gram altın bozdurup 20 gramlık bir bilezik almak istediğim zaman satıcı benden fiyat farkı (işçilik) istiyor. Bu caiz midir?

2) 5 gramlık eski tarihli altın bozdurup 5 gram yeni tarihli altın almak istediğimde satıcı benden fiyat farkı istiyor. Bu caiz midir?

3) 10 gramlık altın bozdurup 10 gramlık altın almak istediğimde satıcı benden fiyat farkı istiyor. Bu duruma benim de satıcının da rızası var. Bu durum bu akit caiz olur mu?

Sevgili Peygamberimiz (sav) şöyle buyurmuştur: “Altına karşılık altın, gümüşe karşılık gümüş, buğdaya karşılık buğday, arpaya karşılık arpa, hurmaya karşılık hurma, tuza karşılık tuz, eşit miktarda ve peşin olarak satılır. Her kim daha fazla verir veya alırsa muhakkak faiz uygulaması yapmıştır. Alanla veren bu hususta eşittir.”[1] Bu hadîs-i şerîften hareketle altın, gümüş gibi madenlerin alım satımında miktarların eşit olması ve vade olmaksızın peşinen satılması esastır. Aksi takdirde yapılan işlemde faiz bulaşmaktadır.

Mesela 10 gr eski tarihli bir altını bozdurmaksızın üzerine bir miktar para vererek 10 gr yeni tarihli bir altın almak caiz değildir. Yapılan alışverişe faiz bulaşmıştır.

Ebû Hüreyre’nin rivayetine göre, Hayber’e zekât memuru olarak tayin edilen bir adam, Hz. Peygamber’e (sav) kaliteli bir hurma olan cenîb hurması getirmişti. Hz. Peygamber (sav), Hayber hurmalarının hepsinin böyle güzel olup olmadığını sormuştu. Adam, “Hayır yâ Resûlallah. Biz bütün diğer hurma çeşitlerinden iki ölçek hurma karşılığında bu hurmadan bir ölçek alıyoruz.” demiş, Hz. Peygamber (sav), “Böyle yapmayın, ancak misli misline (eşit olarak) satın alın ya da şunu satın onun parasıyla bunu alın. Tartılan her şey böyledir.”[2]buyurmuştur.

Bu sebeple altın alışverişinde elindeki altının yerine yeni bir altın almak isteyenler;

• Ya eşit miktarda ve peşinen üzerine para vermeksizin bu alışverişi yapması gerekir
• Yahut da elindeki altını bozduracak nakit paraya çevirecek. Almak istediği altın veya bileziği o şekilde alacaktır.

Netice olarak kişi elindeki altını nakit paraya çevirdikten sonra yapacağı alışverişte faiz durumu söz konusu değildir. Lâkin altını bozdurmadan alışveriş yapılacak ise aynı miktarda fazladan para verilmeksizin peşinen alışveriş yapılmalıdır. Aksi halde faiz bulaşmaktadır.

• 20 gram altını bozdurup yerine 20 gr bilezik alımında sorun yoktur. Kuyumcu da üzerine para isteyebilir.
• 5 gr eski tarihli altın bozdurulduktan sonra 5 gr yeni tarihli altın alınımında kuyumcu üzerine para isteyebilir.
• 10 gram altını bozdurulduktan sonra yerine 10 gr altın alımında sorun yoktur. Kuyumcu da üzerine para isteyebilir.