Bediüzzaman hazretleri "İnsanın kainatta tecelli eden Allah'ın bütün esmanın cilvesine mazhardır" diyor. İnsan Hâlık ismine ve Beka sıfatına nasıl mazhar olur ve tezahürü varmıdır? Yoksa inkişaf etmeyen bir çekirdek hükmünde mi vardır.?

İnsan Cenab-ı Hakkın bütün isimlerine en geniş ve en cami bir aynadır. Bu isimlere mazhar olmak üç şekilde görülmektedir.

Birincisi: Numuneler şeklinde. Allah’ın isimleri tecelli ederek küçük birer numunesinin insanda görülmesi. Mesela: İnsandaki ilimden dolayı Alîm, işitmesinden dolayı Semi’, görmesinden dolayı Basîr ismine aynadarlık yapması

İkincisi: İlahi isimlerin eserleri olan nakışların insan üzerinde görülmesi şeklinde. İnsandaki güzellik Cemîl , insandaki zînet Müzeyyin, insandaki mükemmel düzen Adl ve Mukaddir, insandaki suret Musavvir isimlerini göstermesi gibi

Üçüncüsü: Zıtlar itibarıyladır. Bu sıfatlar bizde olup Allah’ta yoktur. Allah bunlardan münezzehtir. İnsan acizliği ile onun kudretini ve Kadîr oluşunu,  fakirliği ile Allah’ın Ganiy oluşunu,  zafiyet ve zayıflığı ile Allah’ın kuvvetini ve Kavi oluşunu , mahluk oluşuyla onun Halık olduğunu, beslenmesiyle onun Rezzak olduğunu, fani oluşuyla onun Bakî olduğunu göstermektedir.

Bunlarla beraber insan duygular yoluyla Allah’ın şuunatına aynadarlık yapmaktadırlar. İnsan öfkesiyle Allah’ın gadabına, şefkatiyle Onun merhametine, cömertliği ile Onun Kerim oluşuna vb şekilde aynadarlık etmektedir.

İnsan her şeyiyle mahluk olduğu için zıt sıfatlar yönüyle Halık ismini gösteriyor hem de hayatı devam ettiği ve hayatının devam ve bekası baki olan zatla mümkün olduğu için beka sıfatına ayna olduğunu gösteriyor. Ahretteki beka da düşünülecek olursa daha güzel anlaşılabilir.