Risale-i Nur'da geçen bu cümleleri nasıl anlamak gerekir? İlgili yerde Bediüzzaman Hazretleri hiss-i kablelvukū‘ sahibi kimseleri anlatıyor.Bu cümlenin o mübarek zatlarla nasıl bir alakası var?

Bediüzzaman Hazretleri bahsettiğiniz metinde hiss-i kablelvukū‘ sahibi kimseleri anlattıktan sonraki cümlede “umum avam” tabiri ile bütün insanlıktan bahsetmeye başlıyor. Dolayısıyla bu fena ahlaklı olan kısmı onlar için değil, umum avam için gelmektedir. Paragrafları izah ettiğimizde daha iyi anlaşılacaktır;

“Fakat ehl-i salâhatte ve bâhusus ehl-i velâyette bu hiss-i kablelvukū‘ fazla inkişâf eder. Kerâmetkârâne âsârını gösterir. İşte umum avâm için dahi bir nevi‘ velâyete mazhariyet var ki, rüyâ-yı sâdıkada, evliyâ gibi gaybî ve istikbâlî olan şeyleri görüyorlar.

Salih insanlar, yani günahlardan uzak, güzel amelli kimselerde ve velîlik makamına erişmiş, Allah’a yakın kullarda, bir hadise vuku bulmadan önce onu hissetme; sezgi, önsezi denilen hiss-i kablelvukū‘ yeteneği daha çok görünmektedir. Bununla beraber herkes velî olmasa da, umum halktan birçok insan da sadık rüyalar yoluyla velilikten bir pay alabilir. Yani rüyasında bazı gaybî (görünmeyen) ya da geleceğe dair hakikatleri görebilir.

Evet, uyku, nasıl ki avâm için rüyâ-yı sâdıka cihetinde bir mertebe-i velâyet hükmündedir. Öyle de, umum için, gayet güzel ve muhteşem bir sinema-yı Rabbânînin seyrângâhıdır. Fakat güzel ahlâklı güzel düşünür. Güzel düşünen, güzel levhaları görür. Fenâ ahlâklı, fenâ düşündüğünden fenâ levhaları görür.”[1]

Uyku, halk için sadık rüya cihetiyle velilik mertebesi gibidir. Çünkü rüyada kişi, normalde ulaşamayacağı bilgileri Rabbânî bir yolla alabilir. Rüyalar, herkes için güzel ve muhteşem bir "ilahî sinema" gibidir. Fakat rüyaların kalitesini kişinin ahlâkı ve düşünce tarzı belirler. Güzel ahlaklı bir kimse, iç dünyası temiz olduğu için güzel şeyleri düşünür. Güzel düşünen insan, güzel rüyalar görür. Kötü ahlâklı biri ise kötü düşündüğü için kötü ve anlamsız rüyalar görür.